Page 25 - Temel Düzey Matematik 12

Örnek
Türkiye genelinde bir yılda 16,2 10⋅ 4 adet çam ağacının kesilmekten kurtarılması hedeflenmekte-
dir. 1 ton kullanılmış kâğıdın geri dönüşüme kazandırılmasıyla 18 çam ağacı kesilmekten kurtarı-
labilir.
Buna göre belirtilen hedefe ulaşmak için 1 yılda kaç ton kullanılmış kâğıdın geri dönüşüme kazan-
dırılması gerektiğini bulunuz.

Çözüm
18 çam ağacını kurtarmak için 1 ton kullanılmış kağıdı geri dönüşüme kazandırmak gerekmekte-

16,2 10 4 162 10 3
⋅
⋅
=
= ⋅
3
9 10
16,
dir. 16,2 2 10⋅ 4 adet çam ağacını kurtarmak için ton kullanılmış kâğıdı
18
18
geri dönüşüme kazandırmak gerekir.
Örnek
Güneş ışığı canlı organizmalarda radyoaktif karbon oluşu-
muna sebep olur ve bu durum canlı ölünceye kadar devam
eder. Radyoaktif bir maddedeki atomların yarısının bozun-
ması için gerekli süreye yarı ömür adı verilir (Bir maddenin
daha basit bileşenlerine ayrılmasına, şekillerinde ve görün-
tülerinde değişiklik oluşmasına bozunma denmektedir.).
Görsel 1.2: Fosil
Bir fosildeki karbon-14 miktarını ve karbon-14 ün yarı ömrünü kullanarak bilim insanları fosilin
kaç yıl öncesine ait olduğunu hesaplayabilirler. Bilim insanları karbon-14 ün yarı ömrünü 5730 yıl
kabul etmektedirler. Bu nedenle hesaplama yapılırken yarı ömür süresi 5730 ile çarpılarak bulunur.

Bir canlı öldüğünde kafatasında 80 nanogram (1 nanogram = 10 − 9 gr) karbon-14 bulunduğunu
kabul edelim. t kez yarılandıktan sonra kalan karbon-14 miktarı nanogramdır. Buna göre
80 2⋅
t −
kafatasında 20 nanogram karbon-14 bulunan bir fosilin yaşını bulunuz
.

Çözüm

Kalan karbon-14 miktarı: 80 2⋅ t − = 20

20 1
t −
t −
−
2 = = ise 2 = 2 buradan da t = 2 olur.
2
80 4
Fosilin yaşı = 5730 2⋅= 11 460 yıldır.

Araştırma

Çok büyük ve çok küçük sayıların günlük hayatta kullanım alanlarıyla ilgili Genel Ağ'dan araş-
tırma yaparak bir sunu hazırlayınız ve çalışmalarınızı sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.

25 DENKLEM VE EŞİTSİZLİKLER