Page 6 - Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü | 1.Ünite

SAĞLIK BİLGİSİ dalgalar veya parçacıklar biçimindeki enerji yayımı ya da
b) Radyasyon: Maddeye ve insana nüfuz edebilen

aktarımıdır (Görsel 1.5). Çevreye yayılan bu ışınlar, canlı

1. ÜNİTE hücreleri doğrudan etkileyerek genlerde bozulmaya neden
olmaktadır. 1945’te Japonya’da, 1986’da Çernobil’de oldu-
ğu gibi yoğun radyasyon ani ölümlere, düşüklere, kanser-
lere, katarağa, yanıklara, engelli ve ölü doğumlara neden
olmuştur. Bu etki nesiller boyunca devam etmektedir. Bu-
nunla birlikte; elektrikli süpürge, tost makinesi, ütü, mikser,
ampul, buzdolabı, saç kurutma makinesi, çamaşır makine-
si, fırın, televizyon, ekmek kızartma makinesi ve rondo gibi
elektrikli ev aletleri elektromanyetik radyasyon yayan ci-
Görsel 1.5 hazlar grubuna girmektedir. Bu aletlerin kullanımının azal-
Radyasyon uyarısı
tılması aile bütçesine ve ülke ekonomisine yüksek faydalar
sağlayacak ve radyasyon kirliliğini azaltacaktır.
c) Cep Telefonu: Hayatımızın vazgeçilmez bir par-
çası hâline gelen cep telefonları, ülkemizde ve dünyada
yaygın olarak kullanılmaktadır. Cep telefonu insan sağlığı
için bir tehdit oluşturabilir.

Cep telefonu kullanımı (doza bağlı olarak) kon-
18 santrasyon eksikliğine, uyku bozukluğuna, hâlsizliğe, kan
basıncında artışa ve baş ağrısına yol açabilir. Uzun vadeli
cep telefonu kullanıcılarında tümör gelişimi riski artabilir
(Görsel 1.6).
Görsel 1.6
Cep telefonunun zararları ç) Hava Kirliliği: İnsan sağlığını veya çevresel
dengeleri bozacak şekilde havanın bileşiminin değişmesi
ya da havada bulunmaması gereken maddelerin havaya
karışmasıdır (Görsel 1.7). Trafik, endüstri ve ısınmadan
kaynaklanan kirleticiler, hava kirliliğinin başlıca kaynakla-
rıdır. Hava kirliliğinin insan sağlığına etkileri; kirli havanın
vücuda giriş şekli, maruziyet süresi, kirli havadaki etkenle-
rin yoğunluğu ve kişinin genel sağlık durumuna göre de-
ğişmektedir.
Havadaki kirleticiler; solunum fonksiyonlarında
bozulmaya, solunum sistemi ve kalp hastalıklarına, kanse-
re ve erken ölümlerde artışa neden olmaktadır.
Görsel 1.7 Hava kirliliğinin azaltılabilmesi için ulusal ölçekte
Hava kirliliği katı yakıt kriterlerinin belirlenmesi, akaryakıt kalitesinin ve
araç standartlarının iyileştirilmesi, doğal gaz altyapısının
yaygınlaştırılması gibi birtakım önlemlerin alınması yarar
sağlayacaktır.
d) Su Kirliliği: Nüfusun, sanayinin ve şehirleşmenin hızlı bir şekilde
artışı su kirliliğine yol açar. Su kirliliğinde insan faaliyetlerinin etkisi büyüktür.
Lağım suları, fabrika atıklarının sulara karışması suların kirlenmesine neden
olur. Su kirliliği arttıkça insan sağlığı da tehdit altına girer. Bunu önlemek için
öncelikle su israfının önüne geçilmelidir. Bunun dışında sanayi atıklarının ve
evsel atıkların kontrollü şekilde atılması, doğada zor parçalanan deterjan gibi
maddelerin kullanımının azaltılması, gübre ve kimyasal ilaçların kontrollü bir
şekilde kullanılması gibi önlemlerin de alınması gereklidir.