Page 10 - Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü | 1.Ünite

SAĞLIK BİLGİSİ Çevreye Yönelik Hizmetler

Çevreye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri, çevrede sağlığı olumsuz

etkileyecek etmenleri zararsız hâle getirmeyi ya da yok etmeyi amaçlayan

1. ÜNİTE uygulamaları kapsar. Çevre Sağlığı Hizmetleri kapsamında yürütülen hiz-
metlerden bazıları şunlardır:
• Yeterli düzeyde temiz hava ve su temini,
• Ses ve ışık kirliliğinin önlenmesi,
• Atıkların zararsız hâle getirilmesi,
• Haşere ve kemirgenlerle mücadele,
• Gıda hijyeninin sağlanması,
• İşçi sağlığı ve iş güvenliği,
• Radyolojik zararların denetimi,
• Konut sağlığı vb.
Çevreye yönelik olan koruyucu sağlık hizmetleri farklı kurumlar (Sağ-
lık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, belediyeler vb.) ve meslek grup-
ları (çevre mühendisi, kimyager, veteriner hekim, gıda mühendisi vb.) tarafın-
dan gerçekleştirilir.
Koruyucu sağlık hizmetleri; birincil koruma, ikincil koruma ve üçüncül
koruma olmak üzere üç ana basamakta gerçekleştirilir.
Birincil korumada, kişinin hastalıklara yakalanması önlenmeye çalı-
şılır. Bu amaçla;
22
• Yapılan aşılama,
• Aile planlaması,
• Genetik danışma,
• Sağlık eğitimi hizmetleri gibi uygulamalar birincil korumayı kapsar.
İkincil koruma, birincil koruma hizmetlerinin yetersiz kalması durum-
larında uygulanır. İkincil koruma, hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce
veya bu belirtilerin hafif olduğu dönemde teşhis edilerek gereken tedavinin
yapılmasına yönelik çalışmalardır. İkincil koruma önlemlerinde erken tanı,
sağlık taramaları, alan araştırmaları, uygun tedavi ve engellilik olasılığını
azaltma çalışmaları sayılabilir.
ESKİ
DURUM Üçüncül korumada, hastalıkların olumsuz sonuçlarının sınırlandırıl-
Ana Çocuk Sağlığı/Aile ması ve engelliliğin önlenmesi için yapılan çalışmalardır. Hastalık sonrasında
Planlaması oluşabilecek bedensel engelli olma hâli ve işlev kayıplarının en aza indirilme-
Verem Savaş Dispanseri si için alınacak önlemler de üçüncül koruma uygulamalarıdır. Örneğin diya-
Sıtma Savaş Dispanseri
Halk Sağlığı Laboratuvarı beti olan kişide göz komplikasyonlarının engellenmesi için verilen hizmetler
112 Acil Sağlık Hizmetleri üçüncül koruma kapsamında yer alır.
İşyeri hekimliği
Kurum hekimliği 2. Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri
Sağlık merkezleri
Sağlık ocağı Hastalıkların veya engelliliklerin iyileştirilmesine yönelik yapılan tıbbi
işlemlerin tümüdür. Tedavi, ilaç kullanımı, cerrahi müdahaleler ve fizik tedavi
YENİ uygulamaları bu gruba girer. Tedavi edici sağlık hizmetleri üç basamak şek-
DURUM linde gerçekleşir.
Aile Sağlığı Merkezi
Toplum Sağlığı Merkezi Birinci Basamak Sağlık Kuruluşları: Hastaların ilk başvurdukları, evde
112 Acil Sağlık Sistemi ve ayakta tedavi edildikleri kuruluşlardır. Aile hekimlikleri, toplum sağlığı mer-
Şekil 1.2 kezleri, 112 acil sağlık sistemi birinci basamak tedavi hizmetlerinin verildiği
Biricil basamak sağlık hizmetlerinin yerlerdir (Şekil 1.2). Birinci basamaktaki imkânlarla tam ve tedavisi yapılama-
durumu yan hastalar ikinci basamağa sevk edilirler.

İkinci Basamak Sağlık Kuruluşları: Hastaların yatırılarak tanı ve teda-
vi hizmetlerinin verildiği hastanelerdir. Hastalar uzmanlar tarafından tedavi
edilirler.