Page 105 - Sanat Tarihi -12

İLK ÇAĞ’DA DOĞU AKDENİZ HAVZASI UYGARLIKLARI VE BİZANS 3.
ÜNİTE

Bazilikalar, genellikle kentsel yaşamın merkezini teşkil
eden forumların yakın çevresinde yer alan ve ticari faali-
yetlerin yanı sıra davaların görüldüğü, resmî ve genel
toplantılara hizmet eden çok işlevli yapılardır. Eyaletlerde
inşa edilen bazilikalar ise bu işlevlerinin yanı sıra, imparator
heykelleri ile donatılan iç mekânları ile devletin otoritesini
yansıtan resmî salonlardır. Roma Forumu’nda inşa edilen
Aemilia ve Julia Bazilikaları, bu konuda en güzel yapılar
arasında gösterilebilir (Görsel 3.107).

Görsel 3.107
Julia Bazilikası, Roma

Ilık su bölümü
Sıcak su bölümü

Yüzme havuzu Spor salonu
Soğuk su bölümü
Giyinme odası
Görsel 3.108
Caracalla Hamamı kesiti (temsili resim)
Roma mimarisine özgü bir diğer kamu binası da halkın günlük
yaşamında önemli yer tutan hamamlardır. Hamamlar, sadece artan nüfusun
temizlik gereksinimlerini karşılayan yapılar olmayıp insanların uyku,
dinlenme, okuma, sohbet faaliyetleri ve sportif faaliyetlerde bulundukları
kompleks binalardır. Tipik bir Roma hamamı, beden hareketlerinin
yapıldığı bir spor alanı olan açık avlu, yıkanma öncesi elbiselerin
değiştirildiği hazırlık bölümü, oturma sıralarının bulunduğu soğuk bölüm,
içinde genellikle bir havuzun bulunduğu ılık mekân ve sauna hücrelerinin
de yer aldığı asıl yıkanma bölümlerinden oluşmaktadır. Bazı hamamlarda
ise, dükkân, kütüphane ve gençlerin eğitim gördüğü mekânlar bulunmak-
tadır. Roma’da imparator Caracalla tarafından yaptırılan
hamam; kemer, tonoz ve kubbe gibi örtü sistemleriyle
yaklaşık 1600 kişinin aynı zamanda yıkanabileceği
büyüklüğe sahiptir (Görsel 3.108). Milet, Ankara, Efes ve
Perge’deki hamamlar Roma hamamlarının Anadolu’daki en
önemli örnekleridir.

Romalılar şehirlere, sanayi bölgelerine ve tarım alanlarına
su sağlamak için çok sayıda su yolu ve kemeri inşa etmiş-
lerdir. Fransa’daki Pont du Gard ve Antalya’daki Aspendos su
kemerleri günümüze kalan örneklerdendir. İmparator Valens
zamanında yapılmış olan İstanbul’daki Bozdoğan Kemeri de Görsel 3.109
bu tip yapıların örneklerinden biridir (Görsel 3.109). Bozdoğan Kemeri

105