Page 188 - Sanat Tarihi -12

6. İSLAM VE TÜRK MİMARİSİ
ÜNİTE

Erken Devir Osmanlı mimarisinin ilk örneklerinden olan İznik Yeşil
Camii 1378-1392 yılları arasında yapılmıştır. Tek kubbeli klasik
camilerden olan yapının süslemelerinde mermer kullanılmıştır. Minaresi
Selçuklu geleneğinde olduğu gibi tuğladan yapılmıştır. Adını minaresindeki
yeşil çinilerden alan eserde firûze, sarı ve mor renkli çiniler de kullanılmıştır
(Görsel 6.15).

Erken Devir Osmanlı mimarisinin önemli örneklerinden biri de Bursa
Yıldırım Camii’dir. 1394-1395 yıllarında, Yıldırım Beyazıt tarafından
yaptırılmıştır. Ters T planlı yapının ortasında daha yüksek ve geniş olan
beş kemerle yanlarda ikişer kemerden oluşan anıtsal bir girişi vardır. Yapı
tamamıyla kesme taştan yapılmıştır.

1396-1400 yılları arasında Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılan
Bursa Ulu Camii, çok kubbeli camilerin önemli örneklerindendir.
Caminin içi kemerlerle birbirine bağlanan on iki paye ile yirmi bölüme
ayrılmış, her bölümün üzeri aynı büyüklükte kubbe ile kapatılmıştır. Kalın
Görsel 6.15
Yeşil Camii minaresi, İznik duvarlarla çevrili olan camide son cemaat yeri yoktur. Mihrap doğrul-
tusunda ikinci kubbenin üzeri açık bırakılmış ve altına on altı köşeli ve üç
çanaklı fıskiye şeklinde bir havuz yapılmıştır. Minberi çivi kullanılmadan
birbirine geçmeli olarak (kündekari) yapılmış ve bitkisel motiflerle süslen-
miştir. Yapıda taş işçiliği, kalem işi süslemeler ve hat sanatının seçkin
örnekleri yer almaktadır (Görsel 6.16).

Görsel 6.16
Ulu Camii, Bursa
Edirne Üç Şerefeli Camii, II. Murat tarafından 1437-1447 yılları
arasında yaptırılmıştır. Eser merkezî planlı kubbesi ile kendisinden sonra
yapılan Osmanlı camilerine örnek teşkil etmiştir. Osmanlı mimarisinin ilk
dört minareli camisi olan esere, minarelerinin sadece birinde üç şerefe
olduğu için bu isim verilmiştir. Her minarenin süslemesi farklıdır. Orta
kubbe caminin iç mekânına hakimdir. Kubbenin çevresine yan kubbeler
yerleştirilmiştir. Avlu pencerelerinin ikisinin alınlıklarında lacivert ve
beyaz çinilerle oluşturulmuş Sultan Murat’ın ismini taşıyan kitabeler
vardır. Revak kısmındaki kubbelerde kıvrık dallı rumiler ve geometrik
Görsel 6.17
Üç Şerefeli Camii, Edirne şekilli kalem işi süslemeler mevcuttur (Görsel 6.17).

188