Page 28 - Tarih 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE

Osmanlı Devleti, Sultan II. Mustafa Dönemi’nde büyük toprak
kayıplarına neden olan 1699 Karlofça ve 1700 İstanbul Antlaş-
malarını imzaladı. III. Ahmed Dönemi’nde devletin dış siyasetini
Karlofça Antlaşması’nın etkileri belirledi. Bu nedenle XVIII. yüzyı-
lın başlarından itibaren Osmanlı Devleti, Karlofça Antlaşması’yla
kaybedilen toprakları geri almaya çalıştı.

İstanbul Antlaşması’yla elde ettiği yerleri yeterli görmeyen Rus-
ya, Avrupalı devletlerden Osmanlı Devleti’ne yeniden savaş açıl-
masını istedi. Ancak bu çağrıya olumlu yanıt alamayan Rusya,
Osmanlı Devleti’yle tek başına savaşmayı göze alamadı ve Baltık
Denizi’ne yöneldi. Rusya; XVIII. yüzyılda Lehistan, Avusturya, Prusya
ve Danimarka ile birlikte Protestan ülkelerin lideri ve bölgenin
en güçlü devleti olan İsveç’e savaş açtı.

Savaşın başlarında üstünlüğü elinde bulunduran İsveç Kralı XII.
Şarl, 1709 yılında Poltova’da Rus Çarı I. Petro’ya yenilerek Os-
manlı Devleti’ne sığındı. Rusya, Osmanlılardan XII. Şarl’ın teslim
Görsel 1.31 edilmesini istedi fakat bu istek III. Ahmed (Görsel 1.31) tarafın-
III. Ahmed
dan reddedildi. III. Ahmed’in barışçıl siyaset izlemek istemesine
rağmen XII. Şarl ve Fransız elçisi, Osmanlı’nın Rusya’ya savaş ilan
etmesini istedi.

CEVAPLAYALIM İsveç Kralı XII. Şarl’ın Osmanlı Devleti’ne sığınma nedenleri
nelerdir?

Rusya bir taraftan İstanbul Antlaşması’na aykırı olarak Azak ve
Dinyeper’de yeni kaleler (Görsel 1.32) ve donanma inşa ettirirken
diğer taraftan Balkanlardaki Ortodoksları, Osmanlı yönetimine
karşı kışkırttı. Ayrıca Rus ordusunun Osmanlı topraklarına özellikle
Kırım’a sınır ihlalleri yapması üzerine Osmanlı Devleti, 1710 yılın-
da savaş kararı aldı. Böylece Rusya ile uzun yıllar devam edecek
olan Boğazlar Meselesi’nin temelini teşkil eden ilk savaş başladı.
Çar I. Petro da XII. Şarl’ın kendisi-
ne teslim edilmemesini gerekçe
göstererek Osmanlı Devleti’ne
savaş açtı. Eflâk ve Boğdan voy-
vodalarından destek sözü alan
Rusya, Balkanlardaki Ortodoks-
ların da Osmanlı’ya karşı isyan
edeceğini umuyordu. 1711’de
Osmanlı ordusu ile Rus ordusu
Yaş yakınlarındaki Prut Nehri ke-
narında karşılaştı. Sadrazam Bal-
tacı Mehmet Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusunun çok çevik ve
Görsel 1.32
Azak Kalesi (Kırım) güçlü olduğunu anlayan Rus Çarı I. Petro, ordusunu geri çekmek
istedi. Osmanlı ordusu tarafından kıskaca alınan Rus ordusu önce
genel hücum daha sonra top atışlarıyla sindirildi. Erzak ve malze-
me sıkıntısı da çekmeye başlayan Rus kuvvetleri, Osmanlı ordusu
tarafından Prut’ta imha edilmek üzereyken Rusya barış istedi.

36