Page 30 - Tarih 11 | 1.Ünite
P. 30
1. ÜNİTE
Avusturya ordusu ilerleyişini sürdürerek 1717 yılında Belgrad’ı işgal
etti. Ayrıca Venedik’in, Papalık ve Malta şövalyelerinin yardımıyla
Preveze’yi alıp Dalmaçya’ya asker çıkarması Osmanlı ordusunu zor
durumda bıraktı. Osmanlı Sadrazamı Damat İbrahim Paşa’nın barış
isteği üzerine İngiliz ve Hollanda elçilerinin girişimiyle 1718’de
Pasarofça Antlaşması imzalandı.
Karlofça sonrası kaybedilen yerleri geri alma girişimlerinde Rusya
ve Venedik’e karşı verdiği mücadelelerde başarılı olan Osmanlı
Devleti, Avusturya-Venedik ittifakına karşı başarısız oldu. Pasa-
rofça Antlaşması’yla Belgrad, Semendire dâhil kuzey Sırbistan ve
Temeşvar gibi yerler Avusturya’ya bırakıldı. Avusturya, Osmanlı
topraklarında konsolosluk açma hakkı ve ticari imtiyazlar elde
etti. Bu antlaşmayla Bosna ve Preveze’de ele geçirilen kaleler
ile Dalmaçya kıyıları Venedik’e verilirken Mora Osmanlı’da kaldı.
Pasarofça Antlaşması sonrası Osmanlı Devleti, Karlofça ile kay-
bettiği yerleri geri alma umutlarını kaybetti ve Avrupa’da mevcut
topraklarını korumaya yönelik savunma esaslı bir siyaset izlemeye
başladı.
Karlofça ve Pasarofça antlaşmaları sonrası yaşanan toprak
kayıpları, sınırlar dışında kalan Osmanlı Müslümanlarını, Bal-
kanlardan başta İstanbul olmak üzere Anadolu’ya doğru göçe
BİLİYOR MUSUNUZ?
zorlamıştı.
1733’te Avusturya ve Rusya, Osmanlı Devleti’ne karşı gizli bir ittifak
antlaşması ile Osmanlı topraklarını kendi aralarında paylaşmıştı. Bu
antlaşmaya göre Azak ve Kırım Rusya’ya; Bosna-Hersek ise Avus-
turya’ya bırakılmıştı. Rusya, Kırım Tatarlarının kendi topraklarına
akınlarını önlemediği gerekçesiyle I. Mahmud’a Prut Antlaşması’nı
tanımadığını bildirmişti. Osmanlı Devleti, batıda savaşmak iste-
memesine rağmen Rusya’nın Azak ve Kırım’a saldırması sonucu
1736’da Rusya’ya savaş ilan etmişti. Rusya, başlangıçta Osmanlı
ordusuna üstünlük kurarak Kırım (Görsel 1.34),
Azak ve Özi’yi işgal etmişti. Bu sırada Avustur-
ya da Eflâk, Sırbistan ve Bosna’ya saldırarak
Osmanlı topraklarında ilerlemeye başlamıştı.
Karşı saldırıya geçen Osmanlı ordusu, Avustur-
ya ordusunu geri püskürtmüştü. Avusturya’nın
art arda aldığı yenilgiler sonrası Rus ordusu da
geri çekilmeye başlamış ve Osmanlılar, Özi’yi
geri almıştı. Osmanlı Devleti’ni zor durumda
bırakmak isteyen Rusya, Balkan Ortodokslarını
ayaklandırmak amacıyla harekete geçtiyse de
başarılı olamamıştı. Semendire ve Belgrad’ı Os-
manlıların almasıyla Avusturya barış istemek
Görsel 1.34
Yeni Kale (Kırım) zorunda kalmış ve 1739’da Belgrad Antlaşması imzalanmıştı. Bu
antlaşmayla Avusturya, Pasarofça Antlaşması’yla aldığı yerleri Os-
manlı Devleti’ne geri vermek zorunda kalmıştı. İki ülke arasında
Tuna Nehri, yeniden sınır kabul edilmişti.
38