Page 16 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 1.Ünite

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ VE DÜNYA

Tablo 1. 3: Savaşın Özel Nedenleri

Japonya’nın Uzak Doğu’da sömürgeler elde etmek istemesi
Fransa’nın Sedan Savaşı’nda, Almanya’ya kaptırdığı kömür yatakları
açısından zengin olan Alsace Lorraine’i (Alsas Loren) geri almak
istemesi
Avusturya-Macaristan’ın kendisi için tehlike olarak gördüğü Sırbistan’ı
ortadan kaldırıp Doğu’ya doğru genişlemek ve Rusya’yı Balkanlar’dan
Tablo 1. 2: Savaşın Genel Nedenleri uzaklaştırmak istemesi
Milliyetçilik akımı Rusya’nın Balkanlar’daki bütün Slavları kendi idaresinde birleştirme
isteği (Panislavizm politikası) ve sıcak denizlere ulaşma amacı
Sömürgecilik yarışı
Almanya ve İtalya’nın siyasi birliklerini tamamlaması ve sömürgecilik
Ham madde ve pazar arayışı rekabetine katılmaları
Devletlerarası bloklaşma İngiltere ve Almanya arasındaki siyasal ve ekonomik rekabet
Silahlanma yarışı İtalya’nın Akdeniz ve çevresinde yeni sömürgeler ele geçirmek istemesi

Düşün ve Tartış

Devletler arasında çatışmaların yaşanmasında temel etkenler nelerdir?

Savaşın Başlaması: Yaşanan pek çok gelişmelerin ardından İttifak ve İtilaf
devletlerinin aralarında bir savaşın başlaması için küçük bir kıvılcım yeterliy-
di. 28 Haziran 1914’te Avusturya-Macaristan Veliahtı Franz Ferdinand (Franz
Ferdinand) ve eşi, bir Sırp milliyetçisi tarafından suikast sonucu öldürüldü.
Bu olay, İttifak ve İtilaf devletlerini savaşa sürükledi. 28 Temmuz 1914’te
Avusturya-Macaristan, Sırbistan’a savaş ilan etti. Almanya, Avusturya-Maca-
ristan’ın yanında yer alarak savaşa katıldı. Rusya ise Sırbistan’ın tarafında yer
aldı. Almanya’nın Fransa ve Belçika’ya saldırması üzerine, İngiltere harekete
geçerek Almanya’ya savaş açtı.

Avrupa’da savaşın başlamasıyla birlikte Japonya da Asya’daki yayılmasını
hızlandırmak için, İngiltere’nin yanında yer alarak Almanya’ya savaş ilan
etti. Japonya, kısa bir süre içinde Asya ve Büyük Okyanus’taki sömürgeleri
ele geçirerek amacına ulaşmış oldu. Savaş başladığında İtalya tarafsızlığını
ilan etmişti. Ancak Almanya ve Avusturya-Macaristan’la yaptığı ittifak ant-
laşmasına uymayarak 1915’te taraf değiştirip kendisine toprak vadeden İti-
laf Devletleri’nin yanında savaşa katıldı. İtalya, 20 Mayıs 1915’te Avustur-
ya-Macaristan’a, kısa bir süre sonra da Almanya’ya ve Osmanlı Devleti’ne
savaş ilan etti. (Harita 1.4). Çanakkale Muharebeleri’nden sonra Bulgaristan,
İttifak Devletleri’nin yanında savaşa katıldı. Bulgaristan, İkinci Balkan Sava-
şı’nda kaybettiği toprakları Romanya, Sırbistan ve Yunanistan’dan geri alma-
yı hedeflemekteydi.

Tablo 1. 4: İtilaf ve İttifak Devletleri
İtilaf Devletleri İttifak Devletleri

Savaş Başlamadan İngiltere, Fransa, Rusya Almanya, İtalya
Önce Avusturya-Macaristan
Savaş Başladıktan İngiltere, Fransa, Rusya, Almanya,
Sonra İtalya, Sırbistan, ABD Avusturya-Macaristan,
Romanya, Japonya, Osmanlı, Bulgaristan
Yunanistan

Bab-ı Âli Baskını gerçekleşti. II. Balkan Savaşı başladı.

1913 1913
32