Page 24 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | 2.Ünite

2. ÜNİTE

4 METİN

Hazırlık
1. Yüzyıllar boyunca aşk, neden sözlü ve yazılı ürünlerin başlıca teması olmuştur? Konuyla ilgili
düşüncelerinizi paylaşınız.
2. Aşk gibi evrensel bir temayı düz yazı mı yoksa şiir formunda ifade edilen ürünlerde mi okumayı
tercih edersiniz? Niçin?

LEYLA VÜ MECNUN

Zengin bir Arap emirinin defalarca evlenmesine rağmen çocuğu olmamaktadır. Allah’a yalvarıp yakar-
malarının ardından bir erkek çocuğu olur. Emir, çocuğa Kays adını verir ve onu on yaşında okula yazdırılır.
Orada Leyla’yla tanışır, birlikte okuyup yazarlar ve birbirlerine âşık olurlar. Bu aşk çevrelerinde yayılır.
Leyla’nın annesi durumu öğrenince kızını azarlar, ona öğütler verir ama değişen bir şey olmaz. Çıkan dedi-
kodular neticesinde ailesi Leyla’yı okuldan alır. Leyla’yı okulda bulamayan Kays, büyük acı duyar. Ağlayıp
inlemeye, başıboş dolaşmaya başlar. Kendini çöllere atar. Bu durumdan sonra insanlar Kays’a “Mecnun”
lakabını takarlar.
Babası oğlu için çok üzülür. Mecnun’u çölde bir köşede bulur, ona öğütler verir. Bir bahaneyle Mecnun’u
kandırıp eve getirir. Öğütlerini burada da tekrarlar. Kimi isterse onunla evlendireceğini söyler ama Mec-
nun’un gözü Leyla’dan başka bir şey görmez ve yine çöllere döner.
Bilginiz Olsun Kabile büyükleri Leyla’yı istemek için Leyla’nın evine giderler ama Ley-
Türk edebiyatında birçok la’nın babası bir deliye kız veremeyeceğini ancak akıllanırsa verebileceğini
şairi etkileyen Fuzuli’nin söyler. Bunun üzerine babası Mecnun’u en iyi doktorlara götürür. Sonunda
Leyla vü Mecnun mesnevi- Kâbe’ye götürmeye karar verir. Mecnun’un dua edip bu dertten kurtulmasını
si, edebiyatımızın beşerî ister ama Mecnun, duasını Leyla’ya duyduğu aşkın artması yönünde eder.
aşktan İlahî aşka geçişi Allah, Mecnun’un duasını kabul eder ve aşk derdini daha da arttırır.
anlatan seçkin örneklerin- Mecnun, çöllerdeki hayvanlarla arkadaşlık etmekte ve onlara Leyla’ya duy-
dendir. duğu aşkı anlatan şiirler söylemektedir. Artık, kuşlar Mecnun’un saçlarında
yuva yapmaya başlamıştır. Diğer taraftan Leyla da aşk ateşiyle yanıp tutuşmak-
tadır. O da sabah yeliyle, mumla, ayla dertleşmektedir. Leyla’nın içinde bulun-
duğu duruma üzülen babası, onu İbn-i Selam adında biriyle evlendirmeye karar verir.
Kahraman bir Arap emiri olan Nevfel, Mecnun’un şiirlerini okuyunca onun durumuna üzülür ve Mec-
nun’u içinde bulunduğu dertten kurtarmak ister. Leyla’yı zor kullanarak almaya kalkışır ve bu yüzden savaş
çıkar. Savaşta Nevfel kaybeder, Mecnun’u kendi hâlinde bırakıp gider.
İbn-i Selam büyük bir düğün düzenleyerek Leyla’yla evlenir. Leyla bir bahane bularak kendini İbn-i Se-
lam’dan korur. Mecnun, Leyla’nın evlendiği haberini arkadaşı Zeyd’den öğrenir. Mecnun, Leyla’ya sitem
dolu bir mektup yazar. Leyla cevaben yazdığı mektupta kocasıyla sadece görünürde evli olduğunu anlatır.

56