Page 29 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 1.Ünite

Türklerde Devlet Teşkilatı

SIRA SİZDE

Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Cumhurbaşkanı Kabinesi, Maliye Bakanı, Adalet Bakanı,
Millî Eğitim Bakanı, Dış İşleri Bakanı, Deniz Kuvvetleri Komutanı, İstanbul Emniyet Müdürü,
Diyanet İşleri Başkanı, Tapu Kadastro Müdürü.
Günümüzde bazı devlet memurlarının üstlendiği görevler yukarıda verilmiştir. Bu gö-
revlilerin üstlendikleri işleri, Osmanlı Devlet teşkilatındaki görevlilerin yaptıkları işlerle
benzerlik yönünden eşleştiriniz.

Vezir-i Azam (Sadrazam) Kazasker (Kadıasker) Nişancı–Tuğracı
Padişahın vekilidir. Onun Yazışmalara bakar. Padişahın
mührünü taşır ve savaş Divandaki büyük davalara ferman ve beratlarına tuğra
zamanında Serdâr-ı Ekrem bakar. Kadı ve müderrisle- çeker. Ayrıca fethedilen top-
rin tayin ve terfi işleriyle de
unvanıyla orduyu komuta ilgilenir. rakları tahrir (tapu) defterine
eder. kaydeder.

......................................................... ......................................................... .........................................................

Vezirler Defterdar Kaptan-ı Derya (Kaptan Paşa)
Sadrazamın verdiği görevleri Devletin gelir ve giderleriyle
yerine getirir. ilgilenir. Deniz kuvvetleri komutanıdır.

......................................................... ......................................................... .........................................................

Yeniçeri Ağası
Başkentin güvenliğinden so-
rumludur. Vezir rütbesi olanlar
divandaki toplantılara da katılır.

.........................................................

Saray
Konak veya hükûmet binası anlamına da gelen saray, Osmanlı Devleti’nde padişahın özel
hayatının geçtiği ve devlet işlerinin yürütüldüğü yerdi. İlk dönemde Osman Bey’in kaldığı ko-
naklar saray denemeyecek kadar mütevazı yerlerdi. Sarayda oturan ilk padişah Orhan Bey’di
ve Orhan Bey, Bursa’daki sarayda oturmuştu. I. Murat (1362-1389) Edirne’nin fethinden sonra
burada da bir saray yaptırmış, bu iki saray İstanbul’un fethine kadar Osmanlı hükümdarlarına
ev sahipliği yapmıştır.
İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet şimdiki İstanbul Üniversitesi’nin bulun-
duğu yere bir saray yaptırmıştır. Daha sonra bu sarayı beğenmeyerek yeni bir saray yapılmasını
istemiş, yapılan bu yeni saraya Topkapı Sarayı adı verilmiştir. Bîrûn, Enderun ve Harem olmak
üzere üç ana bölümden oluşan Topkapı Sarayı, günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

Bîrûn
Sarayın dış bölümüydü ve sarayın dış hizmetlerine bakan devlet görevlileri burada bulunur-
du. Divanın toplandığı kubbealtı denilen yer de buradaydı. Bîrûn’da çalışan görevlilerin sayısı
oldukça fazlaydı. Bunlardan bazıları; padişah hocası, hekimbaşı, cerrahbaşı, yeniçeri ağası, altı
bölük halkı vb. kişilerdi.

39