Page 30 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 1.Ünite

1. Ünite

Enderun
Devşirme yoluyla yetiştirilen tebaadan meydana gelmiştir. Enderun, padişaha hizmet eden
görevlilerin bulunduğu yer olmakla birlikte, idari ve askerî yöneticilerin yetiştirildiği okulun da
bulunduğu bölümdü. Devşirme sisteminde belli bölgelerden toplanan Hristiyan çocuklar, Türk
ailelerin yanına verilirdi. Bu çocuklar İslam inancına ve Türk geleneklerine göre yetiştirilir, daha
sonra Topkapı Sarayı’na alınırdı. Buradaki eğitimlerinden sonra yeteneklerine göre Enderun’da
veya taşrada görev alırlar, bu görevlendirme işlemine ise çıkma denilirdi.

Harem
“Korunan mukaddes şey ve yer.” manasına da gelen harem (Görsel 1.29), padişah ve ailesi-
nin özel hayatının geçtiği bölüm, bir diğer deyişle padişahın eviydi. Aynı zamanda hayır faaliyet-
lerinin organize edildiği yer de olan harem,
harem ağası tarafından yönetilirdi. Hare-
me giren kadınlar sıkı bir disiplin altında
eğitim görürdü. Burada eğitim gören ka-
dınlara öncelikle Türkçe ve İslamiyet öğre-
tilirdi. Türk İslam âdet ve âdâbını öğrenen
kadınlar; dikiş-nakış, mûsıkî, hikâye an-
latma ve şiir dalında ustalaşırlardı. Kadın-
lara dönemin en iyi hocaları ders verirdi.
Türk mûsıkîsinin en büyük isimlerinden
Tekbir’in bestekârı Itrî ve XIX. yüzyılın bü-
yük bestekârı Hacı Arif Bey, harem hoca-
larındandı. Kısacası harem, adabı muaşe-
retin (görgü kuralları) öğretildiği büyük bir
okuldu. Görsel 1.29: Harem (Topkapı Sarayı-İstanbul)

SIRA SİZDE
Aşağıdaki görselde bulunan Topkapı Sarayı’nın bölümlerini inceleyerek boş bırakılan
yerlere yazılmayan bölümleri yazınız.

Bab-ı Hümayun Adalet Kutsal
Kapısı Kubbealtı Kulesi Harem Arz Odası Emanetler

Görsel 1.30
Topkapı Sarayı Babü’s Saade
............................ Mutfak ............................ Hazine Odası
Kapısı

40