Page 100 - Uluslararası İlişkiler

ÜNİTE
6 ULUSLARARASI SORUNLAR

Görsel 6.12: Brezilya’da mera açmak amacıyla yok edilen yağmur ormanları

Dünya gündeminde giderek artan bir önem kazanan küresel ısınma ve iklim değişikliği sorunu,
günümüzde uluslararası alanda ele alınmış kapsamlı çalışmalardan biridir. Bu konuda dünya ülkeleri
arasında ciddi bir beraberlik ve duyarlılık gelişmiş ve 1997 yılında Kyoto Protokolü imzalanmıştır. Amacı,
küresel ısınmayı azaltmaya çalışmak olan bu Protokol, 2009 yılında 169 ülke tarafından kabul edilmiştir.
Küresel iklim değişikliği özellikle sıcaklık ve yağış faktörlerini etkileyeceğinden kuraklık, çölleşme ve sel
gibi felaketler daha çok artacaktır (Görsel 6.11). Çevre sorunlarının artışı ile birlikte çevre ile uyumluluğu
gözeten “sürdürülebilir kalkınma” veya “sürdürülebilir gelişme” kavramları gündeme gelmiştir.
Çevre sorunları, hem küresel hem de ulusal bir endişe kaynağıdır. Çarpık yapılaşma, plansız
sanayileşme, ozon tabakasının incelmesi, iklim değişikliği, ormanların tahribi (Görsel 6.12), canlı türle-
rinin yok olması, çölleşme, toprağın kirlenmesi, buzulların erimesi ve deniz seviyesinin yükselmesi gibi
sorunlar bütün insanlığı tehdit etmektedir. Bunun için etkin ve sürdürülebilir politikalarla mevcut durumun
istikrarı sağlanmalıdır, ulusal veya uluslararası iş birlikleriyle ve sorumluluk anlayışıyla biyolojik kaynak-
ların korunması gerekmektedir.
Çevre ile kalkınma arasında koruma ve kullanma dengesinin iyi kurulması gerekmektedir. Bunun
için koruyarak kullanma ve geliştirerek koruma konularında çaba sarfedilmelidir. XXI. yüzyılda ve hızla
küreselleşen dünyada, ulusal ve uluslararası kuruluşlar ile devletlerin çevre ve kalkınma ile ilgili çözüm-
ler, alternatif er ve yaptırımlar konusunda daha çok, daha yoğun ve daha sıkı bir iş birliğine gitmeleri
gerekmektedir.

B. BÖLGESEL SORUNLAR

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Balkanlar, Orta Doğu ve Kafkasya bölgelerinde yaşanan sorunlar sizce nelerdir?

ANAHTAR SÖZCÜKLER

Bask, entegrasyon, ETA, Herri Batasuna, IRA, Karabağ Sorunu, özerklik, Sinn Fein, tampon devlet

1. Orta Doğu
Orta Doğu, geçmişte olduğu gibi günümüzde de dünyanın sorunlu bölgelerinden biri olarak dikkat
çekmektedir. Bölgenin jeopolitik yapısı ve tarihî özellikleri, dünya politikasındaki yerini ve önemini artırır-
ken küresel güçlerin egemenlik rekabetinin bir unsurunu da oluşturmaktadır (Harita 6.3). XIX. yüzyılda
petrolün bulunması bölgenin dünya çapında önemini artırmıştır.

100