Page 64 - Uluslararası İlişkiler

ÜNİTE
4 DIŞ POLİTİKA

Aklınızda Bulunsun

Nota: Bir ülkenin sorun yaşadığı bir ülkeye (hedef ülke) taleplerini diplomat k temsilciler yoluyla ilet ği
resmî belgedir. Nota, hedef ülkeye bir devlet taraf ndan verilebildiği gibi birkaç devlet taraf ndan ortak
olarak da verilebilir.
Ult matom: Bir çat şmanın taraf arından birinin diğerine ilet ği ve mutlaka yerine get rilmesini istediği
taleplerinin belirt ldiği diplomat k mesaj biçimidir. Ult matom, savaş öncesi söylenen son söz niteliğin-
dedir. Hedef devlete, ult matom taleplerini yerine get rmemesinin ağır sonuçları olacağı açıkça belirt lir.

2. Savaş
İki ya da daha çok devletin silahlı kuvvetleri arasında gerçekleşen mücadele olarak tanımlanan
savaş, önemli dış politika araçlarından biridir. Savaş, devletlerin birbirlerine f ziksel güç ve şiddet uygu-
laması olup sorunların çözümünde zaman zaman başvurulan bir yöntem olagelmiştir.
Her savaş kendine özgüdür. Savaşların ortak özelliği, devletler tarafından gerçekleştirilmesi ve
ülke sınırlarını aşan örgütlü şiddet unsuru içermesidir (Görsel 4.25).

Görsel 4.25 Kamboçya’da savaşın acı yüzü

Sosyal bilimciler, savaşların ortaya çıkış nedenlerini, uluslararası sistemden kaynaklanan neden-
lerle devletlerin ve liderlerin niteliklerini ilgilendiren nedenler olarak ikiye ayırmaktadırlar.
Bunlardan ilkine göre devletlerin birbirlerine şiddet uygulamalarını engelleyecek ya da saldırganı
cezalandıracak devletler üstü bir otorite bulunmaması, uluslararası sistemde kargaşalar çıkmasına ne-
den olmaktadır. Dolayısıyla devletler, herhangi bir uluslararası sorunu savaşla çözmek istediklerinde bir
engellemeyle karşılaşmamaktadırlar. Öte yandan dünya üzerindeki kaynaklar, ülkeler arasında dengeli
bir dağılım göstermemektedir. Bu da belirli kaynaklara ihtiyaç duyan devletlerin söz konusu kaynağa
sahip olan devletlere saldırmaları olasılığını güçlendirmektedir.
Nedenlerden ikincisi, devletlerin yönetim özellikleri ya da liderleri ile ilgilidir. Buna göre bazı dev-
letler sorunlarını şiddet yoluyla çözme eğilimindedir. Ordularının gücüne güvenerek yayılmacı politikalar
izleyen devletler, geçmişte pek çok savaşın yaşanmasına neden olmuşlardır. Ayrıca baskıcı yönetimler
ve liderler, savaşların çıkmasına neden olabilmektedir (Görsel 4.26).

64