Page 579 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11

CEVAP ANAHTARLARI
nın yanında bir kafa karışıklığı yaşamakta, ailesinden ayrılmanın
Etkinlik No.: 173
hüznünü de hissetmektedir. Yazar, Orhan’ın içinde bulunduğu psi-
1. Yönerge kolojiyi gerçekçi bir biçimde yansıtmış; bizi Orhan’ın, memleketi-
ne giderken yaşadığı hislere ortak etmeyi başarabilmiştir.
1. - Eski Türk tarihine ait bir adın (Burkay) kullanılmış olması.
- Yalnız, bir subay için büyük askerî ve vatanî fikirler dururken Etkinlik No.: 175
güzel bir kıza bu kadar yakınlık duyup mahvolmayı kabul ede- 1.
miyorum. sözüyle millî unsurların vurgulanması. Olası Cevap: Zor zamanları atlatan Vasıf’ın okulunu bitirip eczacı
olduğunu, Nahit’in de üne ve paraya kavuştuğunu metinde anla-
- İki bin yıl öncesindeki bir Türk devletinden söz edilmesi. tılanlardan öğreniyoruz. Bu durumda aslında muhtemelen o gün
- Bu iğrenç asırda yaşamaktansa Mete zamanında dünyaya gel- yediklerinden çok daha lezzetli yemekler yemişlerdir. Ancak haya-
miş olmayı tercih ederdim. sözüyle Mete’ye ve Türk tarihine tın belli dönemleri zorlu geçer ve bu zor zamanlarda başımızdan
duyulan hayranlığın dile getirilmesi. geçenler diğer zamanlara göre belleğimizde daha derin etkiler bıra-
kır. İşte onlara gençliklerinde yedikleri yemeğin tadını unutulmaz
2. a) Olası Cevap: Metinde Türkçülük akımıyla ilgili düşüncelere kılan aslında içinde bulundukları psikolojik durumdur.
yer verilmesi, metnin ilgi çekiciliğini artırmış; içeriğe dönük
merak unsurlarını güçlendirmiştir. Ayrıca metnin toplumsal 2. Olası Cevap: Evet, gerçekçi buluyorum. Çünkü insan psikolojisi
yönüne katkı sağlamıştır. dış tesirlere açıktır. Havanın güneşli ya da bulutlu oluşu bile in-
b) Olası Cevap: Kimi yazarlar, temsilcisi oldukları fikirleri geniş sandan insana değişen tepkilere sebep olur. Maddi imkansızlıklar
kitlelere tanıtmak ve onların yayılmasını sağlamak amacıyla da insanın psikolojisini etkileyen önemli unsurlardandır. Geçim
romanlarında bu akımlara yer verebilir. kaygısı insanların hayata daha karamsar bakmasına sebep olabi-
lir. Sıkıntılar geçince psikolojisi düzelmeye başlayan insan olayla-
c) Olası Cevaplar: Ben bir roman yazsam romanımda herhangi ra daha olumlu bakmaya başlar. Bu da kendisine olan güveninin
bir fikir akımına yer vermezdim çünkü sanatın yalnızca sanat artmasını sağlar. Nahit de saatini sattıktan sonra paraya ulaşmış,
için yapılması gerektiğini düşünüyorum. Romanda edebî nite- bu da ona bir rahatlık ve aynı zamanda öz güven kazandırmıştır.
liklerin öncelikli olması gerektiğine inanıyorum.
Ben de olsam yazdığım romanda temsilcisi olduğum fikir akı- 3. Olası Cevap: Roman kahramanı Nahit, maddi açıdan zor günler
geçirdiği, psikoljisinin sarsıldığı sırada Paşa babasının kendisine
mına yer verirdim çünkü sanat ancak kitlelere bir mesaj ve-
rebiliyorsa işlevini yerine getirmiş olur. Toplumu eğitmeyen, hediye ettiği saati satar. Bu satıştan elde ettiği para onun hem
bilgilendirmeyen sanatın işlevselliğinden söz edilemez. maddi hem de psikolojik açıdan rahatlamasını sağlar. Saatin sa-
tılması Nahit’in hayatında bir dönüm noktası olmuş olmalıdır. O
2. Yönerge saat artık zamanı değil kötü günlerin geride kaldığını gösteren bir
sembol olmuştur Nahit için. Bu sebeple Paşa babasının saatinden
3. Berke romantizmin, Gökçen realizmin, Alper ise natüralizmin başka hiçbir saat, onun için herhangi bir saatten daha fazlası
etkisindedir. olamaz. İşte yazar, saatin bu sembolik anlamını vurgulamak için
4. Gökçen ve Alper’in yöntemleri arasında yakınlık vardır. Her iki Herhangi bir saatti bu. cümlesini parantez içine almış olabilir.
yazar da gerçeklerden yola çıkmış ve romanlarını hayal dünyasın- 4.
dan değil somut gerçeklerden beslenerek yazmıştır. Olası Cevap: Nahit; arkadaşlığın değerini bilen, empati yeteneği
yüksek, üzerinden yıllar geçse de kendisine yapılan iyiliği unut-
5. Olası Cevaplar: Ben bir roman yazsam Berke’nin yöntemini be- mayan, hedeflerine ulaşacağına inanan birisidir. Aynı zamanda
nimserim çünkü romancı, bir bilim adamı ya da belgesel yapım- eski zor günleri hatırladığında ağlayacak kadar da duygusaldır.
cısı değildir. Romancı, eserini hayal dünyasıyla beslemeli ve ken-
dine özgü bir kurgu oluşturmalıdır. Etkinlik No.: 176
Ben Gökçen’in yöntemini benimserdim çünkü romancı, eserini
yazarken tamamen tarafsız bir gözlemci gibi davranmalı ve olaya 1. Çocukken yazara ilgisiz davranılması onun çevreye olan ilgisinin
müdahil olmamalıdır. artmasına neden olmuştur. Annesinin getirdiği yasaklar yıldızları
Ben Alper’in yöntemini benimserdim çünkü romandaki kah- yazarın gözünde daha da ilgi çekici hâle getirmiştir.
ramanları ve olayları oluşturmak için yalnızca gözlemler yeterli 2. Olası Cevap: Yazarın annesinin, çocuğuna olan davranışlarını
olmaz. Bu, beni yanıltabilir. Olayın ve kahramanların doğrudan doğru bulmuyorum. Bir anne çocuğuna daha merhametli ve sı-
muhatabı olmak, konunun ve kahramanların inandırıcılığı bakı- cak davranmalıdır. Çocuğunun fikirlerine saygı duymalıdır. Ço-
mından çok önemlidir. cukları arasında ayrım yapmamalıdır.
Etkinlik No.: 174 3. a) Olası Cevaplar: Evet, katılıyorum. Çocukluk çağında merak, en
üst seviyelerdedir. Çocuk merak ettiği şeyi öğrenmek için büyük
1. Olası Cevap: Realizmde toplumun farklı kesimlerinden sıradan çaba sarf eder. Fakat bu merakın önüne set çekildiğinde çocuk o
insanların hikâyelerine yer verilir. İnsana ait gerçeklikler tarafsız seti aşmak için elinden geleni yapar. Yasakları önemsemez.
bir biçimde, olduğu gibi aktarılır. Bu metinde de yazar abartısız Hayır, katılmıyorum. Yasaklar her çocuğa çekici gelmez. Bazı
bir karakter çizmiş, Orhan’ı olduğu gibi insani özellikleriyle ele çocuklar, kurallara uymadıkları takdirde sonunda doğal bir
almıştır. bedel ödemek zorunda kalacaklarını bilirler. Bu nedenle ço-
2. Olası Cevap: Metindeki betimlemeler Orhan’ın psikolojisini ve cukların çoğu kurallara uymayı tercih ederler.
içinde bulunduğu ortamı yansıtmaktadır. Yazar çevre tasvirlerini b) Olası Cevaplar: Anne çocuğuna merhametli ve şefkatli davran-
onun değişen ruh hâline göre biçimlendirmiş, böylelikle anlattığı saydı, yasaklar koymasaydı çocuk çevreye ve gökyüzüne yine
karakterin ve çizdiği tablonun gerçekliğini artırmıştır. de meraklı olabilirdi. Anne, çocuğun bu merakını destekleye-
3. Olası Cevap: Hayatımızla ilgili yeni başlangıçlar yapmak, örneğin bilir, çocuğun öğrenmesi için imkânlar oluşturabilirdi.
yaşadığımız yeri değiştirmek, yeni bir işe ya da okula başlamak 4. Yazarın hayatın sabahı diye tabir ettiği dönem, çocukluk döne-
bizi alışık olduğumuz düzenin dışına çıkaracağı için tedirgin midir. Çocukluk döneminde edindiğimiz olumlu veya olumsuz
ettiği gibi aynı zamanda heyecanlandırır ve mutlu kılar. Orhan izlenimler, duygular hayatımızın geri kalanını büyük ölçüde et-
memleketine gitmek için çok heyecanlı, sevinçli ve mutlu olma- kilemektedir.

577