Page 10 - Coğrafya 11 | 4.Ünite

ÇEVRE VE TOPLUM

Biyokütle, enerji üretiminde kullanılan yenilenebilir bir kaynaktır. Başlıca biyokütle kaynakları; tarımsal
bitkiler ve bitki atıkları, endüstriyel odun ve tomruk atıkları, hayvansal atıklar ile şehirsel ve endüstriyel
atıklardır. Bu enerji kaynakları, daha çok temin edildiği kırsal alanlarda iş imkânları oluşturma açısından
önemli bir yere sahiptir. Biyokütlenin yanması sonucu daha az karbon salınımının olması, hemen her yerde
enerji üretiminin yapılabilmesi ve depolanabilir olması bu enerji üretiminin olumlu yönleridir. Ayrıca bi-
yokütle enerjisi üretimiyle atıklar, enerji ve gübre üretimi amacıyla değerlendirildiği için çevre kirliliğinin
önlenmesine katkı sağlanmış olur. Bununla birlikte düşük enerji verimine sahip olması, atıkların yakılması
sırasında çıkan gazların çevreyi rahatsız edici olması bu enerji üretimine yönelik başlıca olumsuzlar arasında
yer almaktadır.
Madencilik faaliyetlerinin çevreye ciddi anlamda
zararları söz konusudur. Açık ocak yöntemiyle ya-
pılan madencilik faaliyetlerinin yer altı işletmeci-
liğine göre çevre üzerindeki olumsuz etkileri daha
fazladır. Bu olumsuzluklar, yerel ve bölgesel olabil-
diği gibi küresel ölçek te de olabilir. Meydana gelen
olumsuzluklar; çevrenin özelliğine, maden ocağının
yapısına, uygu lanan madencilik tekniğine ve işletme-
nin yapısına göre farklılıklar göstermektedir. Örne-
ğin Si vas’ta yürütülen madencilik faaliyetleri esna-
sında bitki ve hayvan türleri zarar görerek ekosistem
tahribata uğramaktadır (Görsel 4.14). Maden ocakları
çevresindeki tarım alanlarında, madenden çıkan to-
Görsel 4.14: Maden ocağının çevreye etkisi (Divriği / Sivas) zun etkisiyle tarımsal verimde düşüş gözlenir. Ma-
den sahasına ait arazi özelliklerinin bozulması, yer
üstü ve yer altı sularını olumsuz etkilemektedir. Madenlerin dağıtım ve tüketimi esnasında meydana gelen
olumsuzluklar da değerlendirildiğinde çevresel yönden ciddi bir tahribat göze çarpar.
Sonuç olarak ortaya çıkan bu olumsuz tablo içerisinde hava, su ve gürültü kirliliği, trafik yoğunluğu, top-
rak erozyonu, patlatma ve hava şoklarından doğan sarsıntılar, katı atıkların oluşumu ve depolanması gibi çev-
resel sorunlar dikkat çekmektedir. Ayrıca altın madenciliğinde kullanılan siyanürün gerek doğada gerekse
canlı yaşamında kayda değer bir tahribata neden olduğunu söylemek mümkündür.

UYGULAMA

Aşağıda verilen enerji kaynaklarının üretim, dağıtım ve tüketimi esnasında çevrede meydana gelen
olumsuzlukları örnekteki gibi tabloya yazınız.
Kaynak Üretim Esnasında Dağıtım Esnasında Tüketim Esnasında

Arazinin jeomorfolojik yapısı bozulur.
Maden havzasındaki biyoçeşitlilik za-
Kömür
rar görür. Yer altı ve yer üstü suları
kirlenir.

Petrol

Doğal gaz

Nükleer yakıt

Biyokütle

222