Page 18 - Fen Lisesi Kimya 11 | 5.Ünite

Örnek

Aşağıdaki verilen tepkimelerin tepkime derecesini ve tepkime mole-
küleritesini belirleyiniz.

Tepkime Tepkime Tepkime
Tepkime
Hız İfadesi Moleküleritesi Derecesi
H (g) + I (g) → 2HI(g) r=k[H ][I ]
2 2 2 2
2N O(g) → 2N (g) + O (g) r=k[N O]
2 2 2 2
O (g) → O (g) + O(g) r=k[O ]
3 2 3

Çözüm

Tepkime Tepkime Tepkime
Tepkime
Hız İfadesi Moleküleritesi Derecesi
H (g) + I (g) → 2HI(g) r=k[H ][I ] 2 2
2 2 2 2
2N O(g) → 2N (g) + O (g) r=k[N O] 2 1
2 2 2 2
O (g) → O (g) + O(g) r=k[O ] 1 1
3 2 3

Örnek

Bir tepkimenin mekanizması aşağıdaki gibidir:
I. 2NO(g) → N O (g) (hızlı)
2 2
II. H (g) + N O (g) → H O(g) + N O(g) (yavaş)
2 2 2 2 2
III. N O(g) + H (g) → N (g) + H O(g) (hızlı)
2 2 2 2
Buna göre
a) Net tepkime denklemini
b) Ara ürünleri
c) Tepkimenin hız ifadesini

ç) Tepkimenin derecesini yazınız.

Çözüm

a) Tepkimenin ara basamakları toplanarak net tepkime denklemi bulunur.
I. 2NO(g) → N O (g) (hızlı)
2 2
II. H (g) + N O (g) → H O(g) + N O(g) (yavaş)
2 2 2 2 2
III. N O(g) + H (g) → N (g) + H O(g) (hızlı)
2 2 2 2
2H (g) + 2NO(g) → 2H O(g) + N (g) net tepkime denklemi
2 2 2
b) Ara ürünler N O ve N O’tir.
2 2 2
c) Tepkime hız ifadesi yavaş basamağa göre yazılır. Buna göre
r=k[H ][N O ] şeklindedir.
2 2 2
ç) Tepkime derecesi 1+1=2’dir.

284 KİMYA 11. SINIF