Page 61 - Fen Lisesi Matematik 12 | 5. Ünite
P. 61

ÖRNEK 3

             f x ]g  fonksiyonu  - 4, 0h  aralığında pozitif değerli ve azalan bir fonksi-
                           ^
            yondur. Buna göre
            I. xf x ]g      II.  f x ]g       III. f ]g      IV. x $  f ]g
                                                 2
                                                                  2
                $
                                                                    3
                                                   x
                                                                      x
                                 x 2
            fonksiyonlarından hangisi ya da hangileri aynı aralıkta daima azalan
            bir fonksiyondur?
                 ÇÖZÜM
                                         ]g
                                                                    l]g
                                               0
                                                                         0
             f x ]g  pozitif değerli olduğundan  f x > , azalan olduğundan  f x <
                                         ] g
                                                 l] g
            olur. Bu durumda  -  4 <  x <  0, f x >  0, f x <  0eldeedilir.
            I. h x =  xf x olsun.$ ] g        III.  h x =  f ] xg
                ] g
                                                  ] g
                                                        2
                       $ ] g
                l] g
               h x =  1f x +  xf x >$ l] g  0olur.  h x =  2f x f x <$ l]g  g  0olur.
                                                          ]
                                                  l] g
                                                             2
                            $
               Bu durumda  xf x ]g  fonksiyo-    Bu durumda  f ]g  fonksiyo-
                                                               x
               nu  - 4, 0h  aralığında daima     nu  - 4, 0h  aralığında daima
                  ^
                                                    ^
               artandır.                         azalandır.
                      f x ] g                            2  3
                ] g
                                                   ^ h
            II.  h x =    olsun.              IV. hx =  x $  f ] xg
                      x  2                       hx =   2x f$  3 ] g  x $  3f ] g  l^ h
                                                                         x fx <
                                                              x +
                                                                       2
                                                                   2
                                                  l^ h
                       l]
                                  $
                      f x x$ g  2  -  2xf x ] g                                  0olur.
                l] g
               h x =          4        olur.
                                                                3
                                                              2
                                                                  x
                             x                   Bu durumda  x $  f ]g  fonk-
                                                 siyonu  - 4, 0h  aralığında
                                                       ^
                            l]g
               Bu durumda h x  in işareti belir-
                                                 daima azalandır.
                             f x ]g
               lenemediği için   2   fonksiyonu-
                              x
               nun bu aralıkta artan veya azalan
               olduğu bulunamaz.
                 ÖRNEK 4                                          y
                                     f x
            Yandaki grafikte verilen  y = ]g
            fonksiyonunun artan ve azalan ol-
            duğu aralıklarda türevinin işaretini   f(x)
            inceleyiniz.                             - 3                   3   4
                                                 - 4    - 2   O     1   2           x
                 ÇÖZÜM
                  x    - 3     - 3        1        3         4       + 3
                 f(x)
                         Azalan    Artan    Azalan    Artan    Azalan
                  l
                 f(x)      -         +        -         +        -
                                            l]g
             ^ - 3 , - 3@ aralığında  f x ]g  azalan,  f x <  0
                                         l]g
             6 - 3, 1@ aralığında  f x ]g  artan,  f x >  0
                                         l]g
             6 1, 3@ aralığında  f x ]g  azalan,  f x <  0
                                       l]g
             6 3, 4@ aralığında  f x ]g  artan,  f x >  0
                                           l]g
                 3
                                                 0
             6 4, + h  aralığında  f x ]g  azalan,  f x <  olur.
                                                           Türev
                                                                                                      291
   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66