Page 75 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
35 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

KITA ÖRNEĞİ
1. İlm kesbiyle pâye-i rif’at
Ârzû-yı muhâl imiş ancak

2. Aşk imiş her ne var âlemde
İlm bir kîl ü kâl imiş ancak
Fuzulî

MESNEVİ ÖRNEĞİ
60. Ol erenler kim bu sırrı bildiler
Yollarında beni rehber kıldılar

61. Menziline irürem her bir kuşı
Bensüz iremeye sîmurga kişi

62. Pâdişâhı anlamışam n’ideyim
Yalunuz bu yola nite gideyim
Gülşehrî

MÜSTEZAT ÖRNEĞİ
1. Ey şûh-ı kerem-pîşe dil-i zâr senindir
Yok minnetin aslâ
V’ey kân-ı güher anda ne kim var senindir
Pinhân ü hüveydâ

2. Sen kim gelesin meclise bir yer mi bulunmaz
Baş üzre yerin var
Gül goncesisin gûşe-i destâr senindir
Gel ey gül-i ra’nâ
Nedîm
Kelime Dağarcığı:
ambersirişt: Amber tabiatlı. bimâr: Hasta. dil-i zâr: Zavallı gönül. efgân: Feryat. giryân: Gözyaşı. kân-ı güher: Mü-
cevher madeni. nesim-i nevbahar: İlkbahar meltemi. sırr-ı acep sun’-ı garîb: Acaip sır, garip sanat. subhdem: Sabah-
leyin. şûh u dil-ferîb: Şuh ve gönül kapıcı. şîr-i ücem: Kükremiş aslan. ürdibehişt: Cennet gibi.

2. a) Müstezatın kısa dizelerini çıkarınız, kalan beyitleri konu ve uyak örgüsü bakımından gazelle
karşılaştırınız.

Karekod
Alanı
Asıl karekodlar
yerleştirildikten sonra
kalıptaki görseli siliniz. b) Gazel, kaside ve mesneviyi uyak örgüsü ve konu bakımından karşılaştırınız.
Asıl karekodda çerçeve
konturu olmayacak.

3. Kıta için “matlasız gazel” de denir. Yukarıda verilen gazelin matla beytini çıkararak kıta ile uyak
düzeni bakımından karşılaştırınız.

72
Hazırlayan: Hüseyin AYHAN