Page 101 - Felsefe 10

Kavram Öğretimi 71
FELSEFE 10

3. ÜNİTE : FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİ > 3.4. Ahlak Felsefesi > 3.4.1. Ahlak Felsefesinin Konusu ve Problemleri
Kavram : Evrensel Ahlak Yasası
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Felsefi Kavram ve Bilgi Edinimi Becerisi, Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - XIV 30 dk.
Çalışmanın Amacı Evrensel ahlak yasasını nesnel temelde ele alan görüşlerin (erdem etiği, ödev etiği ve ahlaksal determinizm) ne olduğunu
açıklayabilme.
Gerekli Malzemeler: Kalem, kâğıt, etkileşimli tahta.

Yönerge: Aşağıdaki hikâyeyi okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - XIV

Bir müddet balık avlayıp karınlarını doyurduktan sonra anne martı Theano ve Philia, hemen yakınların-
da bulunan adaya doğru kanat çırpıp denize nazır bir kayalığın üzerine kondular. Bir müddet sessizliğe
büründüler. Bu sessizliği Philia bozdu.
"Epey uzaklardaymış teyzemlerin yaşadığı ada, saatlerdir uçmamıza rağmen adaya bir türlü varama-
dık." dedi.
"Böyle uzak olmasaydı belki de seninle ahlak felsefesi üzerine konuşamayacaktık değil mi? Ancak az bir
mesafemiz kaldı. Bu son dinlenme yerimiz artık. Burada da ahlak yasasını nesnel temelde ele alan yak-
laşımlardan konuşalım, böylece ahlak yasasına dair yaklaşımları genel olarak değerlendirdikten sonra
yola çıkarız." dedi anne martı.
"Tamamdır, can kulağıyla dinliyorum." dedi Philia.
"Ahlakı öznel temelde ele alan yaklaşımda kişi, vicdanı karşısında ahlakiliğin kaynağını öznel yaşamın-
dan alıyordu. Ahlakı nesnel temelde ele alan yaklaşımlarda ise kişiden bağımsız bir ahlak yasası olduğu
görüşü söz konusudur. Buna göre nesnel temel, aynı zamanda değişen davranışlara ve eylemlere kar-
şın değerlerin değişmezliği ve evrenselliğini ifade eder." dediğinde anne martı,
"Bu değerler kişiden kişiye değişmez yani!" dedi Philia imalı bir bakışla.
"Aynen öyle. Bu ahlak yasasının, kişinin varlığından bağımsız ve onun dışında bir kaynak tarafından
belirlendiğini savunurlar. Bundan dolayı, bu yasa hem zorlayıcı hem de buyruk vericidir. Bunları kısaca
üç başlıkta ele alabiliriz. Birincisi erdem etiği. Erdem, iyiye yönelme durumudur. İrademizde her daim
iyiye yöneliyorsak erdemli bir tutum ortaya koymuş oluruz. Erdem etiği adı verilen yaklaşımda ise ahlaki
tutum bilgiyle temellendirilir. Buna göre ancak doğru bilgi kişiyi doğru eyleme götürür. Hiç kimsenin bile-
rek kötülük yapmadığını, kötülüğün bilgisizlikten kaynaklandığını savunur. İyi ve kötüyü bilenler erdemli
davranırlar. Erdemli davrananlar ise mutlu olurlar." dedi.

1. "Hiç kimse bilerek kötülük yapmaz." yargısından hareketle kötülüğün kaynağını bilgisizlik olarak
ele aldığımız takdirde kötülük yapanları adil bir şekilde yargılayabilir miyiz? Tartışınız.

97