Page 99 - Felsefe 10

Kavram Öğretimi 70
FELSEFE 10

3. ÜNİTE : FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİ > 3.4. Ahlak Felsefesi > 3.4.1. Ahlak Felsefesinin Konusu ve Problemleri
Kavram : Evrensel Ahlak Yasası
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Felsefi Kavram ve Bilgi Edinimi Becerisi, Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - XIII 30 dk.
Çalışmanın Amacı Evrensel ahlak yasasını öznel temelde ele alan görüşlerin (utilitarizm ve entüisyonizm) ne olduğunu açıklayabilme.
Gerekli Malzemeler: Kalem, kâğıt, etkileşimli tahta.

Yönerge: Aşağıdaki hikâyeyi okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - XIII

Dinlenme esnasında evrensel bir ahlak yasasının mümkün olmadığı tezini savunan yaklaşımlar üzerin-
de konuşan anne martı Theano ve oğlu Philia, teyzelerine gitmek için yeniden havalandıklarında konu
evrensel ahlak yasasının olabileceğini savunan yaklaşımlara gelmişti.
"Bütün bu yaklaşımların dışında bir de evrensel ahlak yasasının olabileceğini savunan yaklaşımlar var
Philia. Bunları ahlak yasasını öznel temelde açıklayanlar ve ahlak yasasını nesnel temelde açıklayanlar
olmak üzere iki şekilde değerlendirebiliriz. Anlayacağın burada da tek bir bakış açısı yok." dediğinde
anne martı,
"Nasıl bir derinliğe sahipmiş bu ahlak kavramı, ne kadar önemliymiş böyle. Bu kadar farklı görüşün ol-
duğu bir konuya daha önce hiç şahitlik etmemiştim." dedi genç martı Philia.
"Evet, asırlar boyunca tartışılan çok önemli bir konu. Tarih boyunca düşünürler evrensel bir ahlak ya-
sasının olma potansiyeli üzerinde fikirler ortaya koymuşlar." dedikten sonra devam etti. "Ahlak yasasını
öznel temelde açıklayan düşünürlerden bazıları için evrensel bir ahlak yasasını belirleyen doğrudan
bireyin kendisidir. Bu yasanın bireyden bağımsız olmadığını savunurlar. Bunlara göre ahlak yasası;
Tanrı, toplum veya doğa gibi olguların değil, doğrudan bireyin belirlediği iyilerin toplumsallaşması ve
evrenselleşmesiyle ortaya çıkar." dedi.
1. Sizce evrensel bir ahlak yasası oluşturmak mümkün müdür? Açıklayınız/Tartışınız.

"Bireyin ortaya koyduğu bazı değerlerin evrenselleşmesi nasıl mümkün olabilir ki? Kafam karıştı." dedi
Philia.
"Kısaca bu görüşleri anlattığımda soruna da yanıt vermiş olacağım." dedi anne martı ve devam etti. "Bu
yaklaşımlardan biri Utilitarizm (toplumsal faydacılık) anlayışıdır. Buna göre bir eylemin doğruluğu etki-
lediği kişilere getirdiği mutlulukla ölçülür. Bir eylem olabildiğince çok insana fayda sağlıyorsa bu eylemin
evrenselliğinden bahsedebiliriz. En çok kişi için en büyük mutluluğu üretmeyen her türlü eylem ahlaken
yanlıştır. Bu anlayışa göre haz ve mutluluk insan eylemlerinin en büyük amacıdır. Bunu da genelin iyi-
liğini, refahını ve olabildiğince çok insanın faydasını esas alarak gerçekleştirdiğimizde ahlaki eylemin
amacını da ortaya koymuş oluruz. Kendi çıkarlarımızı hesaba katarken başkaları için de çaba gösterme-
yi, başkalarını mutlu etmeye çalışırken kendi mutluluğumuzu da hesaba katarak çıkarların uyuşmasını
esas alan bir yaklaşım anlayacağın." dedi.

95