Page 97 - Felsefe 10
P. 97
Kavram Öğretimi 69
FELSEFE 10
3. ÜNİTE : FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİ > 3.4. Ahlak Felsefesi > 3.4.1. Ahlak Felsefesinin Konusu ve Problemleri
Kavram : Evrensel Ahlak Yasası
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Felsefi Kavram ve Bilgi Edinimi Becerisi, Sorgulama Becerisi
Çalışmanın Adı HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - XII 30 dk.
Çalışmanın Amacı Evrensel ahlak yasasını reddeden görüşleri (hedonizm, pragmatizm, egoizm, anarşizm, nihilizm) açıklayabilme.
Gerekli Malzemeler: Kalem, kâğıt, etkileşimli tahta.
Yönerge: Aşağıdaki hikâyeyi okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - XII
O gün pek heyecanlıydı Philia. Uzun soluklu bir yolculuğa çıkacaklardı annesiyle. Oldukça uzak bir
adada yaşayan teyzesi ile birkaç gün önce doğan kuzenini ziyaret edeceklerdi. Gün henüz tam olarak
aydınlanmadan heyecanına yenik düşen Philia annesini uyandırmış, birlikte karınlarını doyurmuş ve
yola çıkmışlardı.
Yola çıktıktan kısa bir süre sonra "Niçin teyzemlerle aynı adada yaşamıyoruz, neden ayrıyız ki?" diye bir
soru sordu Philia.
"Sen henüz doğmadan hepimiz aynı martı topluluğunun üyeleriydik. Tek adada yaşıyorduk. Ancak za-
man içinde topluluğun üyeleri arasında sosyal kurallar, bir arada yaşamanın ilkeleri ve ahlaki tartış-
malardan kaynaklanan sebeplerle derin ayrılıklar oluştu. Bu durum giderek şiddetlenen çatışmalara
dönüşünce teyzenin de içinde bulunduğu çok kalabalık bir martı topluluğu şu an gittiğimiz adaya göç
etmek zorunda kaldılar. Martıların sosyal düzenleri için gerekli olan ortak kurallar ve ahlak yasaları ko-
nusundaki bu tartışmalar, birçoğu akraba olan topluluğumuzu ikiye böldü anlayacağın." dedi anne martı.
Philia: "Ahlak yasası dediğin şey nedir anne?"
"Ahlak yasası; uyulması gerekli görülen, kişinin ne yapması ve ne yapmamasını belirleyen genelgeçer
ahlaki kurallardır. Bu kurallar yıllar içerisinde kendiliğinden ortaya çıkar ve herkes için ortak ilkelere dö-
nüşür." dediğinde Theano,
"Peki, herkes için ortak ilkelere dönüşmeleri mümkün mü? İyi ve kötünün çağdan çağa, kişiden kişiye,
toplumdan topluma değiştiğini daha önce konuşmuştuk yanlış hatırlamıyorsam." diye ekledi Philia.
Theano: "Evrensel ahlak yasasının mümkün olup olmadığı konusunda iki bakış açısı var. Bunların her
biri de farklı ölçütlere dayanıyor. Bu yaklaşımlara baktığımızda ahlaki eylemlerimizin amaçları üzerinden
evrensel ahlak yasasını yorumlamışlar." dedikten sonra "Of, yorulduk sanırım, şu küçük adada biraz
soluklanalım, orada devam ederiz konuşmamıza. Dinlendikten sonra da yola devam ederiz." deyip ada-
daki bir tepeye kondular.
"Konuşmamızda nerede kalmıştık" deyip "Tamam, evrensel ahlak yasasının mümkün olup olmadığını
savunan yaklaşımlardan konuşacaktık." diye kendisi verdi cevabı.
"Evrensel ahlak yasasının mümkün olmadığını savunan yaklaşımlara baktığımızda en temelde iyi ve
kötü gibi değer yargılarının kişiden kişiye değiştiği konusunda hemfikir olduklarını görürüz. Örneğin bir
davranış bir toplumda saygısızlık olarak ifade edilirken başka bir toplumda saygısızlık olarak değerlen-
dirilmez. Bu bağlamda iyi özneldir. Bunun dışında iyinin ölçütü üzerinden konuyu değerlendirdiğimizde
ise 'iyi' kimine göre mutluluk, kimine göre fayda, kimine göre haz, kimine göre de ödevdir. Bunlar aynı
zamanda eylemlerimizin nihai amaçlarıdır." dedi.
1. Sizce ahlaki eylemlerimizin nihai amacı nedir? Açıklayınız/Tartışınız.
93
