Page 85 - Tarih 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

TARİH 10 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

Çalışma No.: 44 Çalışma No.: 47
1. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Rumeli, Türklerin Doğu 1. Yönerge:
Roma İmparatorluğu’na ait topraklar anlamında kullanılan
“Roma ili” tabirinden değiişme uğramış bir kelimedir.Gerçek
anlamda kelimenin anlamında tarihî seyir içerisinde değişimler
yaşanmıştır. Bizans ülkesi için ‘Romaioi’, ‘Romania’ kelimele- sosyal siyasi dinî idari
ri sebebiyle İslam dünyasında Bianslılar da Rum adıyla adlan-
dırılmıştır. Biz süre sonra Anadolu’daki Bizans toprakları için
bu Rum tabiri kullanılmaya başlanmıştır. Nihayet bu tabir daha 2. Yönerge:
ziyade Ortodoks Yunan mezhebinin hâkim bulunduğu Balkan Osmanlı Devleti fethedilen bölgelerde hâkimiyet kurarken yu-
Yarımadası’nı ifade etmeye başlamıştır. Osmanlı Türkleri, Bal- 1. muşak bir güç kullanmıştır. Bu yumuşak tavır ve hoşgörülü
kanlar için Rum ili adını kullanmışlardır. ” şeklinde cevaplar yaklaşım yöre halkının devlete daha istekli bir biçimde bağlan-
vermesi beklenir. masını sağlamış ve yeni devletin düzenine alışmalarını kolay-
2. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Bizans İmparatorluğu tahtın- laştırmıştır. Osmanlı Devleti fethettiği bölge halkının her türlü
da yaşanan sıkıntılar sonrası Çimpe Kalesi’ne yerleşen Osman- inanış ve yaşayış biçimlerine saygılı ve hoşgörülü davranmıştır.
lılar, bölgede fütuhat hareketine girişmiştir. Eskiden Anadolu İstimâlet politikası sayesinde Müslüman olmayan Osmanlı hal-
için kullanılan “Rum-Eli” tabiri artık Gelibolu Yarımadası’ndan kının gönlü alınmış, İslam dininin nasıl hoşgörülü bir din ol-
başlayarak Balkanlara uzanan Türk coğrafyası için kullanılma- duğu da uygulamalı biçimde gösterilmiştir. İstimâlet politikası,
ya başlanmış ve Türkler burayı Rumeli olarak adlandırmıştır.” Balkanlar’da yüzyıllarca sürecek olan Osmanlı hâkimiyeti ve
şeklinde cevaplar vermesi beklenir. fetihlerinin sürekliliğini sağlayan unsurlardan birisi olmuştur.
3. Öğrencinin bilgi birikimine göre;“Rumeli tabiri günümüzde de 2. • Fethedilen yerlerin halkına iyi davranarak onları himaye
etme
kullanılmaya devam etmektedir. Örneğin İstanbul’da gerek Ru-
melikavağı ve Rumelifeneri gibi coğrafi mekân olarak gerekse • Halkın can ve mal güvenliğini sağlama
Rumelihisarı’ gibi tarihî eserlerde bu tabire rastlanmaktadır.” • Dinî konularda serbestlik tanıma
şeklinde cevaplar vermesi beklenir. • Vergi hususunda kolaylık gösterme
• Feodal yapıların zulmüne engel olarak gayrimüslim halkın
sempatisini kazanma
Çalışma No.: 45
1. Aralarında anlaşmazlık bulunan ailelerden birinin Rume-
li’ye gönderilmesi ile Anadolu’da huzur ortamının devamı Çalışma No.: 48
sağlanmıştır. Anadolu’da yoğunlaşan göçebe Türkmenlerin yurt
ihtiyacı karşılanmıştır. Rumeli’nin Türkleşmesi ve İslamlaşması 1. Tahmini anlamı: Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak; “
sağlanmıştır. Osmanlının Balkanlardaki egemenliği kalıcı hâle Uzlaştırmacı politika, kendi tarafına çekme politikası, gönül
gelmiştir. Fethedilen yerlere yerleştirilenler orduya lojistik des- kazanma politikası...” vb. farklı cevaplar verilebilir.
tek sağlamıştır. Bu durum Rumeli’deki fetihleri hızlandırmıştır. Gerçek anlamı: Feth edilen yerlerdeki veya düşman toprak-
larındaki ahaliyi kazanma karşılığı olarak kullanılan bir Os-
2. İskâna tabi tutulan Türkmenler, Rumeli’ye kendi dillerini, manlı terimi.
dinlerini, kültürlerini taşımışlardır. Kurdukları yeni yerleşim
yerlerine Türkçe adlar vermişlerdir. Medrese, cami, zaviye, 2. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak;“ Osmanlı yönetimi-
han, hamam gibi eserler inşa ederek bölgeye Türk İslam kimliği nin nüfuzunu artırmayı, Osmanlı Devleti’nin yayılışını hız-
kazandırmışlardır. Yerleştikleri toprakları işleyerek bulundukları landırmayı, Feth edilen bölgelerde kalıcılığı sağlamayı...” vb.
bölgeleri sosyal ve ekonomik yönden canlandırmışlardır. farklı cevaplar verilebilir
3. Sosyal, ekonomik, kültürel, dinî alanlarda zorluklar yaşanabilir. 3. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “İskân politikası, der-
vişlerin siyasi ve sosyal faaliyetleri, imar ve bayındırlık çalış-
maları…” vb. farklı cevaplar verilebilir.
Çalışma No.: 46
Çalışma No.: 49
1. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “İskân, sürekli oturmak 1. Yönerge:
üzere bir kimseyi bir yere yerleştirmek, yurt edindirmek, boş
bir yeri meskûn hâle getirmek” şeklinde cevaplar vermesi 1. Derviş yoksulluk ve gönül zenginliğini, fâni olmayı ve her
beklenir. yönden Allah’a muhtaç olduğunun şuuruna sahip kişileri ifade
etmek için kullanılan bir kavramdır
2. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Fethedilen bölgenin
Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamayı, 2. Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli’de ki fetihlerine,
fethedilen bölge de kalıcı olmayı, iskan edilen bölgede kurdukları tekke ve zaviyeler ile bölgelerin iskanına ve İs-
güven ve huzur oluşturulmayı, yerleşik ve sistemli bir düzen lam’ın yayılmasına katkı sağlamışlardır.
kurmayı amaçladığı” şeklinde cevaplar vermesi beklenir. 3. İslamiyetin emir ve yasaklarına bağlı, yumuşak üslubu olan,
nefsini terbiye etmiş olan, şefkatli, cömert ve irşad faaliyetle-
3. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Osmanlılar iskân siyaseti- rinde bulunan kişilerdir.
nin uygulanabilmesi için gerekli otoriteyi sağlayarak öncelik-
le bölge halkının devlete olan güveni sağlanmıştır. Fethe-
dilen toprakların mülkiyet hakkı devlete ait olmuş daha Çalışma No.: 50
sonra senyörlerin ve manastırların köylü üzerindeki angarya
ve ayrıcalıkları feshedilmiştir. Tebaaya vergi ödemelerinde 1. Tahmini Anlam: Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak;
kolaylıklar sağlanmış ve fethedilen yerlerde önceye nazaran “Tarikat ehli, bir şeyhe bağlı mürit, sufiyane bir hayat yaşa-
daha az oranda vergi alınmıştır. Bölge insanının güvenliğinin yan kişi” vb. farklı cevaplar verilebilir.
sağlanması ve bölge halkınınn kültürel özelliklerinin dikkate Gerçek Anlam: Bir tarikata girmiş, onun kurallarına ve töre-
alınarak ferah bir yaşam sunulması memnuniyetlerinin açık lerine bağlı kimse, alperen.
delilleridir. ” şeklinde cevaplar vermesi beklenir.

250