Page 110 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
54 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
9. ÜNİTE : MÜLAKAT/RÖPORTAJ > Bilgilendirici (Öğretici) Metinler > Gazete Çevresinde Gelişen Metinler
Kavram : Röportaj
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme ve Bilgi Okuryazarlığı Becerileri
Alan Becerileri : Okuma Becerisi, Yazma Becerisi

Çalışmanın Adı GEZ, ARAŞTIR, SOR 20 dk.
Çalışmanın Amacı Röportaj türünün genel özelliklerini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki bilgi haritasını inceleyip metni okuyunuz. Bunlardan hareketle soruları cevaplayınız.

Birinci kişili anlatım
Soru-cevap Yazarın kişisel
değerlendirmeleri

Araştırma, soruşturma Fotoğraf, belge ve
grafikler
Farklı anlatım RÖPORTAJ Gezip görme
biçimleri

Toplumsal, sanatsal Gazete ve dergi
olgu ve olaylar Tarihî belge özelliği yazıları

KAYADAN KALE OYMUŞLAR
Ortahisar köyü… Peri bacaları ormanın ortasında.
Bozkır bomboştur. Kıraçtır. Tuzludur. Tuz parçaları yaz sıcağında ışıldar. Uçsuz bucaksız, yapayalnız,
düz uzar gider. Yanığa çalar. Çok zaman büyük bir yalım geçmiş sanırsın bu toprağın üstünden. Sarımsı.
Ta uzakta, ötelerde, belki de göremeyeceğin kadar uzakta bir gökyüzü vardır. Bomboz. Bu büyük yal-
nızlıkta insanlar, hayvanlar, çok çok da bulunmazlar ya, karınca gibidirler. Yanında da olsa bir küçücük
kara nokta gibi kalırlar.
(…)

Köylüler aldı dört bir yanımızı, iyi, akıllı köylüler. Efsane köylüleri.
Köyü görür görmez, peri bacaları ormanına girerken, Mustafa’ya demiştim ki:
“Mustafa, ben burada yapacağımı bilmiyorum. İnsanlar bu diyarda gece gündüz efsane yaratırlar. Bu
köyden, peri bacaları ormanının dolaylarındaki öteki köylerden yüzlerce peri efsanesi derleyeceğim.”
Mustafa demişti:

“Bu köyler senin bildiğin köyler değil, hepsi okuryazar. Osmanlıdan beri bu köyde okul var… Öyle
efsaneye mefsaneye inanacağı zor bulursun.”

Ben biliyordum ki, efsane öyle okumuşluğa falan bakmaz. Efsane insanoğlunun içindedir. Ölüm gibi,
arılık gibi, korku gibi temellidir insanda. İnsanoğlu yaratıcıdır. Sıkışınca taşı un eder, kayaları deler,
toprağın altını üstüne getirir, en umulmaz yerden kendine bir dost çıkarır. Yani insanoğlu, yaratmadan
edemez. Bulunduğu bölgeye, durumlara bağlıdır yaratmasının patlak vermesi… Göçebenin kilimi, na-
kışı, yerlinin taşı, yapısı, heykeli, resmi. Bunlarla birlikte destanı, türküsü, masalı, efsanesi… İnsanoğlu
yaratır oğlu yaratır… Bunun çaresi yok. Ötesi yok. Getir buraya doldur dünyanın en katı insanlarını,
fizikçilerini, kimyagerlerini, atomcularını, maddeyi oyuncak gibi kullananlarını. Getir şu Ortahisar ka-
lesinin karşısına dik, salıver şu peribacaları ormanının ortasına, bir yıla kalmadan sana, inanmasalar da,
bir şiir döktürsünler, parmağın ağzında kalsın… Bir dünya kursunlar, efsane dünyası gör.
(…)

108