Page 123 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 123
CEVAP ANAHTARLARI TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11
Kavram Öğretimi
Çalışma No.: 32 Sohbet bir edebî metin türü iken fıkra bilgilendi-
rici (öğretici) metin türüdür.
1. S Ö Y L E Ş İ Sohbet ve fıkra Batı Etkisinde Gelişen Türk
Edebiyatı Dönemi’nde ortaya çıkmıştır.
4 1 7 2 5 3 6 Sohbet türüne eskiden “musahabe” adı verilirdi.
Bu türe söyleşi de denmektedir.
Çalışma No.: 33 Nasreddin Hoca fıkraları, bilgilendirici (öğretici)
metin türü olan fıkralarla aynı tür kabul edilir.
1.
Cevaplar X
— Sanat ve bilimle ilgili, her zaman geçerli konu- X 3. Öğrenciden sohbet türüne uygun bir paragraf yazması beklenir.
lardan bahsedebilirim.
— Fikirlerimi paylaşmak, toplumu yönlendirmek, Çalışma No.: 35
kamuoyu oluşturmak.
— Her yaştan, eğitim düzeyinden e-gazete okur- 1. a) Gençlikte pek çokmuş gibi görünen vakit yaş ilerledikçe
ları. azalacaktır.
— Kısa olmalı, verilen sütunun sınırlarını aşma- b) İhtiyarlığın kudretli olması gençliğin birçok şeyleri bilme-
malı. sine dayanır.
— Derine inmeden, belli bir görüşü ifade etmeye c) En muktedir ihtiyarlar gençliklerini boş geçirmemiş olan-
yetecek kadar detaylandırmalıyım. lardır.
— Bahsetmem doğru olmaz, tarafsızlığımı etkiler. X
— Hayır, kanıtlamak zorunda değilim. 2. a) Mavi gözlerine, / beyazlıktan mavileşmiş bir gözkapağı /
— Evet, sadece uzmanı olduğum konularda fikirle- X Dolaylı T. Belirtili Nesne
rimi insanlara aktarabilirim. altın ışıklarıyla / indi.
— Akıcı, açık, çekici, samimi olmalı. Zarf T. Yüklem
— Kamuoyu oluşturmaya çalışmaz ve karşılıklı
konuşma üslubuyla yazarsam metnim sohbete X
dönüşmeyecektir. b) İki tarafı çıplak dağlarla çevrilen bu upuzun ovanın tam
Özne
Çalışma No.: 34 orta yerinde yapayalnız duran ve etrafındaki yapraksız
1. a) akasyalarla daha zavallı görünen bu soğuk bina, / oraya
Üçüncü Mektup Kirli Çamaşırlar
Sohbet Fıkra rastgele atılmış bir taş parçasını / andırıyordu.
Belirtili Nesne Yüklem
b) Olası cevap: Metin türlerini belirlerken bilgi haritasın-
daki verilerden ve türlerle ilgili önceki bilgilerimden
yararlandım. Buna göre Üçüncü Mektup metninin türü
sohbettir. Çünkü metin karşısında biri var da onunla soh- c) Gençlik / bilse, / ihtiyarlık / yapabilse!
bet ediyormuş gibi yazılmış. Kişisel duygu ve düşünceler Özne Yüklem Özne Yüklem
inandırma kaygısı güdülmeden aktarılmış.
Kirli Çamaşırlar metni fıkra türünde kaleme alınmış.
Çünkü yazar düşüncelerini sohbet havasında kaleme 3. a) Asık surata kapanan kapılar / güler yüze / açılır.
almamış, daha çok eleştirel bir tutum takınmış. Yazısını
güncel bir konu olan Fransa’da gösterime giren filmler Özne Dolaylı T. Yüklem
üzerine yazmış.
b) Yüzünüzden / tebessüm / eksik olmasın.
2.
İfadeler İşaret Dolaylı T. Özne Yüklem
Fıkra türüne günümüzde köşe yazısı da denmek-
tedir. Çalışma No.: 36
Sohbet yazıları bir plana bağlı kalınmadan
yazılabilir. 1. İç konuşma, bilinç akışı, iç çözümleme.
Sohbet ve fıkra türlerinin gelişmesinde gazetenin 2. Olası cevap: Bireyi anlatan romanda mekân-birey ilişkisi
önemli bir payı vardır. önemlidir. Bireyin hisleri ve düşünceleri mekâna bakılarak
netleştirebilir. Peyami Safa hasta gencin hislerini eski evleri
Fıkra ve sohbet herkesin yazabileceği kolay betimleyerek daha da kuvvetli aktarmaktadır. Mahalleden baş-
türlerdir. layarak hasta gencin gittiği bütün mekânlarda ona hastalığını
Fıkra ve sohbette konular derinlemesine işlen- hatırlatacak ayrıntılar üzerinde durulur. Böylece gencin hasta-
mediği için ikisi de genellikle kolay anlaşılan lığı daha da inandırıcı hâle getirilmektedir.
türlerdir. 3. Karamsar, gözlemci, nazik, duygusal, kendini iyi yetiştirmiş,
Fıkra yazmak için herhangi bir bilgi biriki- hüzünlü, hayalci, büyüklerini düşünen, sorumluluk sahibi gibi
hasta gencin kişilik özelliklerinin yazılması beklenir.
mine gerek duyulmadığından herkes bu türde
yazabilir.
121
