Page 13 - Matematik 10 | 6.Ünite

Dik Piramit

Bilgi

Bir çokgen ile bu çokgenin düzlemi dışında bir T noktası alınsın. Çokgene ait
noktalarla T noktasından geçen doğruların kümesine piramidal yüzey denir.
Şekilde ABCDE... çokgeni ile T noktasının belirttiği piramidal yüzeyin T nokta-
sına tepe noktası denir.

Bir piramidal yüzeyin yanal yüzeyini ve bütün ayrıtlarını kesen bir düzlemle
sınırlanan katı cisme piramit denir. Şekildeki piramit (T, ABCDE ...) ile gösterilir.

Tepe noktası ile çokgene ait herhangi bir kenarın tüm noktalarını birleştiren
doğru parçaları üçgensel bölge oluşturur ve bu üçgensel bölgelerin tümüne
yanal yüzey denir. Şekilde TAB, TBC, TCD, TDE, ... üçgenleri piramidin yanal
yüzleridir.
Piramitler tabanındaki çokgenin kenar sayısına göre isimlendirilir: üçgen
piramit, dörtgen piramit, beşgen piramit, altıgen piramit ...
, TB , TC , TD , TE? , ...piramidin yanal ayrıtları;
5 TA 5 ? 5 ? 5 ? 5
?
, BC , CD , DE ,... taban ayrıtları olarak adlandırılır.
?
5 AB 5 ? 5 ? 5 ?
Tepe noktası ile piramidin tabanı olan çokgenin ağırlık merkezini birleştiren
doğru parçası çokgenin düzlemine dik ise bu piramitlere dik piramit ve

bu doğru parçasının uzunluğuna ise dik piramidin yüksekliği denir.

13

Üçgen, dörtgen ve altıgen dik piramitler çizerek bu piramitlerin ayrıtlarını, yüksekliklerini ve yanal yüzlerini
belirleyiniz.

Şekildeki üçgen dik piramitte G noktası üçgenin ağırlık merkezidir. Bu
&
durumda TG@ piramidin yüksekliği, ABC piramidin tabanı,
6
&& &
TABTAC ve TBC ise piramidin yanal yüzleridir. Piramidin yanal
,
5
?
, TB ve TC? olur. Bu piramit TABC i ile gösterilir.
ayrıtları ise TA 5 ? 5 _ , &

Şekildeki dörtgen dik piramitte G noktası, ABCD dörtgeninin ağırlık
merkezidir. Bu durumda TG@ piramidin yüksekliği; ABCD dörtge-
6
&& & &
ni piramidin tabanı; TAB, TBC, TCDveTDA ise piramidin yanal
yüzleridir.
, TB , TC ve TD? olur. Bu piramit
?
5
Piramidin yanal ayrıtları ise TA 5 ? 5 ? 5
^ , TABCDh ile gösterilir.

321