Page 13 - Seçmeli Psikoloji | 4.Ünite

4. ÜNİTE

Çağdaş yaklaşımlarda egonun stresle başa çıkmadaki rolü savun-
ma işleviyle sınırlanmaz. Bu yaklaşımlara göre insan, davranışlarını
bilinçli olarak yönetir ve zorlanmayla baş edebileceği etkin strateji-
ler belirleyebilir. Stresle başa çıkmada yaygın olarak kullanılan yapıcı,
olumlu stratejilerin bazıları aşağıda belirtilmiştir.
Düzenli Egzersiz: Düzenli egzersiz bedeni stres ile ilgili hor-
monlardan arındırır. Endorfin, melatonin ve dopamin gibi mutluluk
hormonlarının salgılanmasını artırır. Vücuttaki gerginliği azaltır. Bu
sayede zinde ve enerjik olan vücut strese karşı direnç kazanır (Görsel
4.14).
Rahatlama Teknikleri: Stres tepkisinde kaslar gerilir, kan basıncı
ve kan şekeri yükselir, solunum artar. Rahatlama ve gevşeme teknik-
leriyle kaslardaki gerginlik azalır, tansiyon düşer, kan şekeri azalır, so-
lunum yavaş ve derindir. Böylece stres düzeyi azalır ve stresin zararlı
etkileri engellenmiş olur. Herkes için etkili olan tek bir rahatlama tek- Görsel 4.14: Düzenli egzersiz
niği yoktur. Birey kendine ve yaşam tarzına veya o anki durumuna en
uygun olan müzik dinleme, resim yapma, gezintiye çıkma vb. birçok
tekniği kullanabilir.
Ruhsal Uygulamalar (Tinsel-Meditatif): Doğu ve batıda uygu-
lanan meditasyon, konsantrasyon vb. uygulamalar tinsel ve meditatif
uygulamalar olarak kabul edilir (Görsel 4.15). Bu uygulamalar sırasın-
da solunum, dolaşım vb. yavaşlar. Dış dünya ile olan zihinsel bağ ke-
silerek iç huzur sağlanmaya çalışılır. Her şeyin geçici ve değişime tabi
olduğu düşüncesi ile rahatlama sağlanır. Böylece streste bir azalma
hissedilir.
Dua: Dua bütün dinlerde ortak olan bir olgudur. Kişinin pozitif
enerjisini yükselten yöntemlerden biri olan dua, başa çıkılamayan
durumlarda yatıştırıcı bir rol üstlenerek bireyi rahatlatır. Görsel 4.15: Meditasyon, konsantrasyon

TARTIŞMA

Size göre stresle başa çıkmada hangi yöntemler daha etkilidir? Tartışınız.

SINIF İÇİ ETKİNLİK 3
Aşağıda verilen ifadelerde görülen savunma mekanizmaları nelerdir?
1. İğne korkusu olan kişinin doktor randevusunu unutması.
2. Arkadaşları tarafından sinemaya davet edilmeyen birinin "Yalnızlığı seviyorum." demesi.
3. Temizlik yapmaktan bunalan ev hanımının hizmetçileri olduğunu hayal etmesi.
4. Akademik hayatında başarısız olan birinin sanatta ve sporda kendini göstermesi.
5. Bineceği otobüsü kaçıran birinin “Her şeyde bir hayır vardır.” demesi.

MERAK KÖŞESİ

Stres mülakatının ne olduğunu ve hangi meslekleri seçtiğinizde karşınıza çıkabileceğini hiç merak
ettiniz mi?

RUH SAĞLIĞININ TEMELLERİ 125