Page 14 - Seçmeli Psikoloji | 4.Ünite

4. ÜNİTE

4.8. RUH SAĞLIĞI

KONUYA HAZIRLIK

Bireyin beden sağlığının iyi olması sağlıklı sayılması için yeterli ölçüt müdür? Neden?

Psikolojide geçen ruh terimi; biliş, duygu ve eylemleri içerir. Biliş; dikkat, bellek, algılama, problem çözme vb.
zihinsel süreçlerdir. Duygu; mutluluk, öfke, heyecan, kıskançlık vb. kavramları içinde barındırır. Eylem ise insanın
bilişsel, duygusal ve bedensel tepkilerinin genel adıdır.
Ruh sağlığı bireyin kendisi ve çevresi ile sürekli bir uyum içinde olmasıdır. Ruh sağlığının bozulması ise biliş,
duygu ve eylemlerde meydana gelen tutarsızlık, aşırılık ve uyumsuzluk durumu olarak açıklanır. Bir uyumsuzlu-
ğun ruhsal rahatsızlık olarak kabul edilmesi için sürekli olması, günlük yaşamın rutinini ve kişiler arası ilişkileri
gözle görülür bir şekilde bozması gerekir.

4.9. RUH SAĞLIĞININ ÖNEMİ VE ÖLÇÜTLERİ

Ruhsal açıdan sağlıklı olmanın çeşitli ölçütleri vardır.
• Kişi kendisiyle uyumlu olmalıdır.
• Kişi, yaşadığı yakın ve uzak çevreyle ilişki kurup bu ilişkiyi sürdürebilmelidir.
• Kişi insanlarla geçinme ve iş birliği yapmanın ötesinde sevgiye ve saygıya dayalı bağlar kurabilmelidir.
• Kişinin kendine güveni olmalıdır.
• Kişi, toplumda bir yeri ve görevi olduğu duygusunu edinmiş olmalıdır.
• Kişinin geleceğe yönelik tasarıları olmalı ve bunlara ulaşmak için gerçekçi çabalarda bulunmalıdır.
• Kişi karşılaştığı güç durumlara uyma esnekliği gösterebilmelidir.
• Kişi bağımsız olarak girişimlerde bulunabilmelidir.
• Kişinin, yaşadığı çevreyle ve toplumla ters düşmeyen değerleri ve inançları olmalıdır.
• Kişinin mesleği dışında eğlendirici, dinlendirici ve kendini geliştirici uğraşları olmalıdır.
Dünya Sağlık Örgütüne göre sağlık; bedensel, ruhsal ve sosyal
olarak tam bir iyilik hâlidir. Yukarıda sayılan ruh sağlığının ölçütleri
ideal ve tam bir iyilik hâlini yansıtır. Çoğu insanın ruh sağlığı ne
ideal ruh sağlığı durumunda ne de ruhsal rahatsızlık boyutunda-
dır. Örneğin günlük kaygı ve üzüntüler her insanda vardır. Bireyle-
rin ruhsal sorunlarının olması, ruhsal denge ve uyumlarının bozuk
olduğu anlamına gelmez.
Sigmund Freud ruh sağlığını “sevmek ve çalışmak” diye özetler.
Bu tanıma göre kendisini, insanları, canlıları, doğayı seven ve rutin
işlerini aksatmadan verimli bir şekilde çalışabilen insan ruhsal ola-
rak sağlıklıdır.
Ruhsal yönden sağlıklı olan insan yaşadığı toplumun kural-
larına, gelenek ve göreneklerine uyar; kurallara uymadığında ise
çevreyi rahatsız etmeden yaşadığı çatışmayı çözmeyi başarabilir.
Tutum ve davranışları ile çevresine huzur ve neşe verir (Görsel
4.16). Kısaca ruh sağlığını korumak içsel ve toplumsal barış açısın-
dan önemlidir.
Ruh sağlığının korunmasında bireyin strese karşı dayanıklılığı
önemli bir etkendir. Dayanıklılık, stresli durumlara uyum göstere-
bilme becerisidir. Dayanıklılığı yüksek kişi, yapacağı işin önemine
güçlü bir şekilde inanır ve kendini o işe adar. Yaşadığı zorluklara
Görsel 4.16: Sağlikli birey çevresine neşe ve huzur verir. direnç gösterir. Yaşamının denetimini kendi elinde tutar. Duygu-

126 RUH SAĞLIĞININ TEMELLERİ