Page 16 - Seçmeli Psikoloji | 4.Ünite

4. ÜNİTE

Empatik düşünme becerisinin sadece karşı tarafa değil empati kurana da faydası vardır. Yapılan araştırmalar
insanlar tarafından sevilen, liderlik özelliğine sahip insanların bu becerilerinin yüksek olduğunu gösterir.
Zorunlu yapılan işler dışında hobilere sahip olmanın ruh sağlığını koruyucu bir etkisi vardır. Küçük yaşlardan
itibaren edinilen, yetişkinlikte de devam eden ve çeşitlenen bu hobiler bireyin kaliteli zaman geçirmesini sağla-
yarak hem beden hem de ruh sağlığını korur. Hobiler geleneksel ruh sağlığı uygulamalarında meşguliyet terapisi
adı altında ele alınır. Örneğin El Râzî; hareket ve düşüncede durgunluk, keder, sıkıntı, konuşmada tutukluk gibi
belirtilerle kendini belli eden melankoli hastalığı için meşguliyet tedavisini önermiştir. Râzî’ye göre, melankolik
hasta, balık tutmak veya avlanmak gibi eğlenceli işlerden biri ile uğraşmalıdır. Mümkünse sevdiği insanlarla bulu-
şup görüşmeli, dostluk kurmalıdır. Müzik öğrenmeli, öğretmeli özellikle güzel sesle okunan şarkılar dinlemelidir.

TARTIŞMA
Kişinin sahip olduğu imkânlar ile istekleri arasında bir uyum ve dengenin olması ruh sağlığı açısın-
dan önemlidir. “Ayağını yorganına göre uzat.” atasözünü ruhsal denge kavramını dikkate alarak yorum-
layıp tartışınız.

4.11. RUH SAĞLIĞI AÇISINDAN NORMAL VE NORMAL DIŞI KAVRAMLARI

KONUYA HAZIRLIK

1. Kapının kilitli olup olmadığını arada bir kontrol etmek normal karşılanırken hem her çıkışta hem
de defalarca kapıyı kontrol etmek neden normal dışı olarak değerlendirilir?
2. Ruhsal bir rahatsızlık tanısı konan ancak tedavi olduğu için normal yaşamına devam eden biri,
bir işe girmek istediğinde neden ön yargılarla karşılaşır?

Normal davranış yer, zaman ve duruma uygun olan,
çoğunluğun doğru kabul ettiği davranıştır. Yer, zaman
ve duruma uygun olmayan, çoğunluğun doğru kabul
etmediği davranışlar ise normal değildir. Normal dışı
davranış “istatistiksel olarak” seyrek rastlanandır. Örne-
ğin günde birkaç defa el yıkamak normalken defalarca
el yıkamak normal değildir (Görsel 4.18). Yerine göre
gülmek doğal kabul edilir ve normaldir. Herkesin üzgün
olduğu bir hasta ziyaretinde kahkahalarla gülmek ise
normal değildir. Bir davranışın normal ya da normal dışı
sayılması o davranışın yapıldığı ortama, yere, zamana,
davranışın sayısına ve şiddetine bağlıdır ve görecelidir.
Herkes zaman zaman alıngan, bencil, çekingen, kor-
kak ya da titiz olabilir. Bu davranışlar sürekli ve günlük Görsel 4.18: El yikamak
rutini aksatıcı hâle geldiğinde normal dışı olarak kabul
edilir.
Yeterince bilinçli olmayan toplumlarda bireyin davranışlarının normal dışı olarak nitelenmesi olumsuz sosyal
tepkilere neden olabilir ve bireyin durumunu daha kötü hâle getirebilir. Bu nedenle kişinin davranışlarına normal
dışı tanısı sadece uzmanlar tarafından konulabilir.

TARTIŞMA

Normal-normal dışı kavramlarının göreceliliğini ve kültür ile ilişkisini tartışınız.

128 RUH SAĞLIĞININ TEMELLERİ