Page 17 - Sosyoloji 1 | 1.Ünite

Sosyolojiye Giriş, Sosyolojinin Alanı, Yöntem ve Teknikleri 1. ÜNİTE

Bilimsel Yöntemin Gerekliliği

HAZIRLIK SORULARI

1. İnsanlar niçin araştırma ihtiyacı duyar? Düşününüz.
2. Yapılan bir araştırmanın bilimsel olarak değerlendirilebilmesi için sizce hangi niteliklere sahip olması
gerekir? Görüşlerinizi paylaşınız.
3. Sosyologların deney yöntemini kullanamamalarının nedenlerini düşününüz.

KAVRAMLARIMIZ

Bilimsel Yöntem, Gözlem, Hipotez, Deneyleme, Kuram, Yasa

BİLİMSEL YÖNTEMİN GEREKLİLİĞİ

İnsanlar içinde yaşadıkları fiziki ve sosyal çevreleri a) Olayların sonuçları doğrudan doğruya gözlemlenebilir
tanımak isterler. Bu istek insanların çevrelerini gözlemleyerek nitelikte olmalıdır.
bilgiler elde etmesine yardımcı olur. Ancak bu bilgiler dağınık b) Olayın gelişiminde bir düzen olmalıdır.
gözlemler sonucunda elde edilmiş, sistematik olmayan bilgiler
bütünüdür. Çünkü günlük algılarımıza dayanarak elde edilen Bilimsel araştırmalarda bilimsel yöntem kullanılır. Bilim-
bilgiler öznel ve dağınıktır. Tecrübelere ve sezgilere dayanır. sel yöntemin aşamaları şunlardır: gözlem, hipotez, deneyleme,
Oysa toplum bilimlerinde kullanılacak bilgilerin gözlem ve kuram ve yasa.
deney verileriyle kesinleşen ve parçalardan anlamlı bütünlere
dönüştürülebilecek bilgiler olması gerekir. Bilimsel Araştırmada Verilen Bir Araştırma Konusunu;

Günlük dilde yöntem, belirli bir amaca ulaşmada kullanılan • Bilimsel araştırma yöntemlerine uygun olarak yürütebilmek,
yolların tümü olarak tanımlanır. Bilimsel yöntem ise bilimsel
araştırma ilkelerinden ve tekniklerinden yararlanılarak bilgiyi • Araştırma sonucuna uygun çözüm önerileri geliştirebilmek,
elde etmede kullanılan sistemli yolları ifade eder. İnsanlar için
en güvenilir bilgi elde etme yolu bilimsel yöntemdir. • Araştırma konusuna ait çözüm önerilerini analiz edebilmek,

Bilimsel yöntem zihinsel, düşünsel bir olgunlaşma, değiş- • Bilimsel kurallara uygun olarak rapor edebilmek,
me ve yenileşme sağlar. Bilimsel araştırma birçok yöntemi ve
tekniği içine alan sistemli bir veri toplama sürecidir. Bilimsel • Araştırma konusuna uygun amaç, önem, hipotez, sınırlılık
yöntemi Bertrand Russell (Bertrand Rasıl) şu basit fakat öğreti- ve tanımları belirleyebilmek,
ci örnekle açıklar: “Ateş yakar.” diyen insan, birkaç defa bir
tarafını yakmışsa bilimsel bir yöntem gözetmiştir. Çünkü hem • Araştırma amacına uygun veri toplama aracını uygulayabilmek,
gözlem hem de genelleştirme aşamalarından geçmiştir. Buna
rağmen bilimsel tekniğin gerektirdiği vasıtalardan yoksundur. • Araştırma verileri üzerinde temel istatistiksel işlemler ve
çözümlemeler yapabilmek,
Bilimsel yöntemle elde edilen bilgiler teknolojinin
gelişmesine katkı sağlar. Teknolojinin ilerlemesi sağlık, eğitim, • Bulguların yorumlanması ile ilgili özellikleri açıklayabilmek,
ulaşım, haberleşme gibi birçok alanda insan yaşamını kolay- • Araştırmada elde edilen bulguları yorumlayabilmek,
laştıran araç ve gerecin üretimine imkân verir. Böylece bilgi
üretmek toplumları ve insanlığı ilerleterek onların refah • Araştırma sonucuna göre öneriler geliştirebilmek,
seviyesini artırır.
• Yapılan araştırmayla ilgili özet yazabilmek,
Bilimsel araştırmalarda kullanılan yöntem ve tekniği
birbirine karıştırmamak gerekir. Genel olarak yöntem araştır- • Araştırma raporunun yazımında dikkat edilmesi gereken
malarda izlenen yol, teknik ise veri toplamada kullanılan kuralları açıklayabilmek,
araçlardır. Bilimsel yöntemi hangi tipte olursa olsun bir olaya
uygulamak için şu iki şartın var olması gerekir: • Kurallarına uygun olarak raporlaştırabilmek gerekmektedir.

27