Page 42 - Tarih-10 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

yine de eski önemini korumuştur. Keşfedilen yeni kıtalardaki İnka
(Görsel 5.53) ve Aztek gibi eski medeniyetler imha ve talan edil-
miştir. Keşifler, Osmanlı’yı ekonomik yönden çökertmemiş ancak
Avrupa’nın ekonomik sıçramasına zemin hazırlayarak Osmanlı’nın
Batı karşısında geri kalmasını başlatmıştır.

Coğrafi Keşifler’le birlikte patates, domates, mısır, fasulye, kakao,
Görsel 5.53 vanilya ve tütün gibi ürünler Akdeniz dünyasına girmiştir. Bu
İnka medeniyetine ait ürünlerin Eski Dünya’yı kapsayacak biçimde yayılması, insanların
harabeler (Peru)
beslenme düzeninde, ekonomik koşullarında, günlük alışkanlık-
larında, vücut dirençlerinin artmasında ve davranışlarında yeni
gelişmelere ortam hazırlamıştır. Yeni ürünlerle birlikte yaşanan
gelişmeler ve Avrupa’da ortaya çıkan refah ortamı, nüfusun art-
masını sağlamıştır.

ARAŞTIRALIM Coğrafi Keşifler’in Osmanlı Devleti’ne etkilerini araştırarak so-
nuçları sınıf panosunda sergileyiniz.

Hint Deniz Seferleri
Kızıldeniz, Basra Körfezi ve Hint Okyanusu’nu içine alan bölgede
Coğrafi Keşifler sonrasında özellikle Osmanlı ve Portekizliler as-
kerî bir rekabete girmiştir. Bunun nedeni Portekiz’in Ümit Burnu
üzerinden Hindistan’a ulaşması sonucunda kadim ticaret yolla-
rının değişmesidir.

Osmanlı Devleti, ortaya çıkan yeni durum üzerine Hint Okyanu-
su’ndaki stratejik bölgelere seferler düzenlemiştir. Böylece deniz
ticaretini yeniden Akdeniz’e yönlendirmek isteyen Osmanlılar,
Afrika’nın kuzey kıyıları ve Kızıldeniz sahillerinde olabildiğince
genişlemeye çalışmıştır. Osmanlılar bir taraftan Kuzey Afrika’da-
ki İspanyol kolonilerine son verirken diğer taraftan da Mısır ve
Kızıldeniz yönünden Afrika içlerine kadar ilerlemiştir. Bu durum
Osmanlıların, Hindistan’ın güneybatı sahillerine kadar etki alanı
oluşturma stratejisinin bir sonucudur.
Portekizlilerle yaşanan askerî rekabet, Osmanlıların Mısır’ı fethin-
den sonra artarak devam etmiştir. Bu amaçla 1525’te Süveyş’te
Mısır Kaptanlığı kurulmuş ve Kızıldeniz kontrol altına alınmaya
çalışılmıştır. Ayrıca buradaki donanma Selman Reis’in idaresinde
Yemen’e gönderilmiştir. Bunun yanında Basra’da bir tersane kuru-
larak Hürmüz Körfezi’nin girişi kontrol altına alınmıştır.

160