Page 12 - Tarih-10 | 6.Ünite

6. ÜNİTE

Görsel 6.12
Kubbealtı salonu
için gerekirse kardeşlerin ortadan kaldırılması düşüncesini ortaya
çıkarmıştır. Mutlak otoritesini güçlendirmek isteyen Fatih, daha
önce var olan kanunlarla kendisinin düzenlemiş olduğu kanunları
birleştirerek Fatih Kanunnamesi olarak da bilinen “Kanunname-i Ali
Osman”ı oluşturmuştur. Fatih Kanunnamesi’nde merkezî otoriteyi
güçlendirmek ve rakip kardeşler sorununu bitirmek için padişaha,
diğer şehzadeleri öldürme yetkisi ve hakkı verilmiştir. Böylece
padişah, egemenliğin bölünmezliği ve devletin parçalanmazlığı
anlayışını her şeyin üstünde tuttuğunu göstermiştir.
Merkezî otoritenin güçlenmesi için yapılan bir diğer düzenle-
me ise padişahın, Divân-ı Hümâyun’un başkanlığını vezîriâzama
devretmesidir. Divân-ı Hümâyun toplantılarına 1475 yılına kadar
padişahlar başkanlık etmiştir. Fatih’ten itibaren vezîriâzamlara
geniş yetkiler verilmiş ve padişahın mutlak vekili olarak Divân-ı
Hümâyun’a vezîriâzamlar başkanlık etmeye başlamıştır. Padişah
ise Kubbealtı salonunun (Görsel 6.12) üstünde kafesle ayrılan
bir bölümden dilerse toplantıları takip etmiştir. Bu uygulama ile
Divân-ı Hümâyun bir karar organı olmaktan ziyade bir danışma
kurulu hâline dönüşmüştür.

Fatih, kanunnamesinde: “Bil ki vüzera ve ümeranın vezîriâzam
başıdır, cümlenin ulusudur, cümle umurun vekil-i mutlakidir
ve oturmada ve durmada ve mertebede vezîriâzam cümle-
BİLİYOR MUSUNUZ? den mukaddemdir.” maddesi ile vezîriâzamın yönetimdeki
etkinliğini artırmıştır.

Merkezî otoriteyi güçlendirmek için yapılan bir başka düzenleme
de haremden evlenme usulünün uygulanmasıdır. Bu usül sayesin-
de padişahın aile sırları dışarıya yayılmamış, akraba ilişkileri ile
padişahın yıpratılması engellenmiştir. Fatih’ten itibaren Osmanlı
padişahları genellikle haremden evlenmiştir.

176