Page 37 - Tarih 9 | 5.Ünite

İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU

İslam medeniyetinde ilimler iki başlık altında toplanmıştır.

İLİM

Aklî ilimler Dinî ilimler-İslami ilim-
ler (Naklî ilimler)
Abbasilerde Beytü’l-hikme ve gözlem evle-
rinin açılması, medreselerin kurulmasına ve İslam’ın en temel iki kay-
çeşitli düşünce akımlarının doğmasına yol nağı Kur’an-ı Kerim ve Hz.
açmıştır. Böylece düşünce ve bilim hayatına Muhammed’in Sünnet’ini
canlılık gelmiş, felsefe, coğrafya, astronomi, anlamaya yönelik tefsir,
matematik, tıp gibi ilimler üzerinde çalışmalar hadis, fıkıh (hukuk), kelam
başlamıştır. Bu ilimlere “Aklî ilimler” denmiştir. gibi ilimlerdir.

İslam Âlimlerinin İlme Bakışları

Avrupalılar, Eski Yunanlıların eserlerini bin yıldan fazla bir ARAŞTIRALIM
süre ellerinde tuttukları hâlde Rönesans’ı neden çok daha
önce başlatamadılar? Araştırıp ulaştığınız sonuçları sınıfta
paylaşınız.

XII. yüzyıla kadar İslam âlimleri matematik, fi-
zik, astronomi, kimya, biyoloji, tıp ve felsefede
çok yönlü bir araştırma çabası içinde olmuşlardır.
Müslümanlar, bir yandan Eski Yunan ve Hintli dü-
şünürlerin eserlerini incelemiş diğer yandan da
bilimde farklı yaklaşım ve metotlar geliştirmişlerdir.

İslamiyet’in bilimsel çalışmalara teşviki sayesinde
Müslümanlar; öğrenmeyi, ilim sahibi olmayı, insan-
lık görevi ve ibadet olarak algılamıştır. Kur’an'da:
“Onlar göklerin ve yerin yönetimi üzerinde ve Al-
lah'ın yarattığı şeyler üzerinde düşünmediler mi? (A‘râf 185)”, Görsel 5.27
“Allah O'dur ki, yedi göğü ve yerden de onun mislini yarattı. Biruni’nin Güneş Sistemi çizimi
Emr bunlar arasından indirilir ki, Allah'ın her şeye gücü yeter
olduğunu ve Allah'ın kesin olarak her şeyi bir ilim ile kuşatmış
olduğunu bilesiniz. (Talâk 12)” gibi birçok ayette düşünme-
ye verilen önemden bahsedilmiştir. Öğrenme ve düşünme
yeteneğine sahip insan, aklını kullanarak kendini, âlemi ve
Allah’ı tanır. Bu düşünce ile İslam âlimleri kendilerini ve için-
de yaşadıkları âlemi anlamaya yönelmiştir. İslam âlimlerinin
matematik, mantık, fizik, kimya, astronomi (Görsel 5.27),
botanik gibi bilimlerle ve felsefeyle uğraşmalarının temelin-
de bu amaç vardır. İslam âlimleri, dogmatizme sapmadan
özgürce ve cesaretle ilmî çalışmalarını sürdürmüştür. Çünkü
Kur’an'da ilim; maddi ve manevi ilimler (fizik ve metafizik)
gibi bir ayrım gözetmeksizin bütün bilimleri kapsamaktadır.
İslam âlimlerinin bütüncül bir bakış açısıyla hareket etmesi bi-
limsel çalışmaların en yüksek seviyeye ulaşmasını sağlamıştır.

İslam da ilim; düşünmek, araştırmak, tefekkür etmek Allah’ın
mutlak kudretini, yaratma gücünü ve ilim sıfatını anlamak ve
elde edilen bilgiyi insanlarla paylaşmak demektir.

163