Page 15 - Özel Eğitim İhtiyacı Olan Öğrenciler

ÖZEL EĞITIM IHTIYACI OLAN ÖĞRENCILER

Evrensel tasarım, çeşitli ihtiyaçlara ve yeteneklere sahip bireylerin gereksinimlerini karşılamayı ve
toplumsal katılımlarını kolaylaştırmayı hedefleyen, mekanlar, ürünler ve hizmetler için kapsamlı bir tasarım
yaklaşımıdır. Bu yaklaşımın en yaygın yanlış anlaşılması, yalnızca özel eğitim ihtiyaçları olan bireyler için olduğu
düşüncesidir. Oysa evrensel tasarım, herkes için faydalı olan ve yaş, boyut, yetenek veya özellikler ne olursa ol-
sun, tüm bireylerin kolayca erişebileceği, anlayabileceği, kullanabileceği ve kabul edebileceği yapılar, ürünler
veya hizmetler sunmayı hedefler. Tasarım sürecinde insanların çeşitliliği ve farklılıkları ön planda tutulur; engel-
lerin ortadan kaldırılması ve kullanımın kolaylaştırılması için en uygun yol olarak evrensel tasarım benimsenir.
En az kısıtlayıcı ortam, bir öğrencinin eğitim ihtiyaçlarını en etkin şekilde karşılamaya yönelik bir
eğitim ortamı olarak tanımlanabilir. Bu, öğrencinin akademik ve sosyal becerilerinin gelişimini en iyi destekle-
yecek, aynı zamanda akranlarıyla mümkün olan en yüksek seviyede etkileşime imkan tanıyan bir ortamdır. Bu
ortamın sağlanması sırasında, öğrencinin bireysel duygusal ve davranışsal özellikleri, aile yapısı ve yaşanılan
çevrenin özellikleri gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Gerektiğinde, öğrenciye özel eğitim hizmetleri ve
diğer destekler de sunulur, böylece öğrencinin en yüksek başarı potansiyelini gerçekleştirmesi hedeflenir.
Özel eğitim gereksinimi olan bireyler, bireysel gelişimleri ve eğitim yetenekleri açısından akranla-
rından önemli ölçüde farklılık gösteren kişilerdir. Bu farklılık, tipik gelişim düzeyinin altında ya da üstünde olan
gelişim özelliklerini içerebilir, yani bu bireyler akranlarına kıyasla ortalamanın altında ya da üstünde bir gelişim
seyri gösterirler.
Rehberlik ve Araştırma Merkezi, rehberlik ve özel eğitim hizmetlerinin planlanması ve koordinas-
yonunu sağlayan bir kurumdur. Bu merkez, özel eğitim gereksinimi olduğu düşünülen bireyler için eğitsel de-
ğerlendirme ve tanı hizmetleri sunar. Ayrıca, bu bireylerle ilgili süreçlerde yürütülen faaliyetlerin kayıtlarını ve
bilgilerini sistematik bir şekilde tutar ve yönetir.
Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel eğitim gereksinimi olan bireyler için, bu bireylerin spesifik
gelişim özellikleri, eğitim ihtiyaçları ve performans düzeylerine göre hazırlanan, hedeflenen eğitim amaçlarına
ulaşılmasına odaklanan özelleştirilmiş bir eğitim planıdır. Bu program, öğrencinin alması gereken destek eği-
tim hizmetlerini de kapsar ve bireyin eğitim sürecindeki ilerlemesini maksimize etmek için tasarlanmıştır.

Kaynaştırma ve Bütünleştirme kavramları farklı kavramlar gibi görünse de, her ikisi de iç içe geçmiş
kavramlardır. Her iki kavramında işaret ettiği amaç okulu tüm çocukların tüm eğitim ihtiyaçlarına cevap vere-
bilen bir kurum haline dönüştürmek, farklı özelliklere sahip tüm bireylerin birbirleriyle eğitsel ve sosyal olarak
kaynaşmasını ve bütünleşmesini sağlamaktır. Böylece, özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için ayrı yapılar ve
kurumlar yaratmak yerine, onlara yönelik özel destek verilmiş ve daha eşit şartlarda eğitime erişim ve katılım-
ları sağlanmış olur. Kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının bulunmadığı durumlarda, özel eğitim ihtiyacı
olan bireylerin, mevcut okul yapılarına uyum sağlamaları beklenirken; kaynaştırma/bütünleştirme modelinde,
okulların yapısının farklı çocuklara uygun hale getirilmesi öngörülmektedir.
Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim Uygulamaları, özel eğitim gereksinimine sahip birey-
lerin tüm eğitim kademelerinde diğer öğrencilerle etkileşim içerisinde olmalarını ve eğitim hedeflerine en üst
seviyede ulaşabilmelerini desteklemek amacıyla yapılandırılmıştır. Bu yaklaşım, bu bireylere destek eğitim
hizmetleri sunarak, onların akranları ile tam zamanlı veya yarı zamanlı olarak özel eğitim sınıflarında eğitim
almalarını içerir. Esasen, kaynaştırma/bütünleştirme uygulamaları, özel eğitim ihtiyacı olan bireyleri topluma
entegre etmeyi, onların toplumsal yaşamda bağımsız bir şekilde yer almalarını sağlamayı ve toplumdan izole
edilmelerini önlemeyi amaçlar. Bu uygulamalar, öğrencinin akranlarıyla aynı gelişim seviyesine ulaşmasını he-
deflemez; bunun yerine öğrencinin kişisel ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde geliştirmesine odaklanır ve toplum
içinde yaşamasını kolaylaştırır. Böylece, eğitime daha geniş katılım, başarı ve toplumsal çeşitliliğin daha fazla
tanınması ve kabul edilmesi teşvik edilir.

15