Page 34 - Özel Eğitim İhtiyacı Olan Öğrenciler

ORTAÖĞRETİM KADEMESİNDE KAYNAŞTIRMA/BÜTÜNLEŞTİRME YOLUYLA EĞİTİM UYGULAMALARI

4. Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilerin Özellikleri ve Eğitimleri

Zihinsel yetersizliği olan bireyler, bilişsel, sosyal, duygusal, dil ve iletişim yetenekleri, özbakım becerileri
ve motor kabiliyetler gibi birçok alanda benzer özellikler sergilerken, her biri bu özellikleri farklı şekillerde gös-
terebilir. Bu bireylerin genel özellikleri, kapsamlı bir şekilde ele alındığında, onların nasıl etkileşimde bulunduk-
ları, kendilerine nasıl baktıkları ve çevreleriyle nasıl ilişki kurdukları daha iyi anlaşılabilir.

Bilişsel ve Öğrenme Özellikleri
Zihinsel yetersizliği olan bireyler arasında bireysel farklılıklar
bulunmakta ve bu farklılıklar, yetersizliğin şiddetine bağlı olarak de-
ğişkenlik göstermektedir. Bu nedenle, yetersizliğin derecesini belirle-
mek ve erken teşhis koymak büyük önem taşır. Erken tanı, sistematik
ve etkili müdahale stratejilerinin uygulanabilmesi için gereklidir ve bu
yaklaşımların uygulanması, bireylerin gelişiminde önemli bir fark yara-
tabilir (Akoğlu, 2017).
Bireylerin zihinsel yetersizliklerinin öğrenme üzerindeki etki-
lerine bakıldığında, yavaş öğrenme, zayıf hafıza, dikkat eksikliği, öğ-
renilen bilgilerin hızla unutulması, yeni bilgilerin kullanımının devam
ettirilmesi ve genelleştirilmesinde yaşanan zorluklar ve düşük motivas-
yon göze çarpmaktadır (Heward, Alber-Morgan ve Konrad, 2017). Bu
bireyler sınıfta dikkatlerini korumakta güçlük çekerler, bu da akademik
başarılarını olumsuz etkiler. Öte yandan, tipik gelişim gösteren bireyler sınıf ortamında öğrendiklerini diğer
ortamlara taşıyıp, bu bilgileri zamanla pekiştirirler. Ancak zihinsel yetersizliği olan bireyler, öğrendikleri yeni
davranışları veya becerileri farklı ortamlara veya durumlara uygulamada ve bu yeni bilgilerin kalıcılığını sağ-
lamada zorlanırlar. Bu nedenle, bu tür güçlükleri hedefleyen müdahalelerin geliştirilmesinin önemi vurgulan-
maktadır.

Zihin engeli olan bireyler, genellikle tipik gelişim gösteren kişilere kıyasla yeni bilgileri ve becerileri öğ-
renme konusunda daha yavaş ilerlerler. Öğrenme hızını ölçmenin yaygın bir yolu, belirli bir kritere ulaşabilmek
için bir öğrencinin rehberlik veya yardım olmadan kaç deneme yapması gerektiğidir (Heward, Alber-Morgan
ve Konrad, 2017). Tipik bir öğrenci birkaç denemede yeni bir beceri veya kavramı öğrenebilirken, zihinsel engeli
olan bireyler için bu süreç daha fazla deneme gerektirir. Bu nedenle, yavaş öğrenme hızına uygun bir eğitim
temposunun ayarlanması gerekliliği vurgulanmaktadır (Allor, Champlin, Gifford ve Mathes, 2010). Zihinsel en-
geli olan bireyler için sık sık tekrar yapmak, bilgiyi pekiştirmek ve belleği güçlendirmek açısından önemlidir. Bu
bireylere yeni şeyler öğretebilmek için daha fazla pratik yapma ve daha geniş öğrenme fırsatları sunma ihtiyacı
bulunmaktadır. Böylelikle, bireyin öğrenme hızına uygun olarak tasarlanmış, kişiye özel ve interaktif yaklaşım-
ların benimsenmesi önem taşır (Akoğlu, 2017).

34