Page 23 - Sosyal Kabulü ve Olumlu Sınıf İklimimi Sağlama

SOSYAL KABULÜ VE OLUMLU SINIF İKLİMİNİ SAĞLAMA

Ders sırasında açık ve anlaşılır talimatlar verildiğinde öğrenciler ne yapacaklarını bilirler. Özel gereksinimli
öğrencilere ekstra açıklama yapmaktan kaçınılmamalıdır. Göz teması kurarak, soru sorarak ve sözel uyarılarla
öğrencilerin dikkatini sürdürmekte etkili olmaya gayret edilmelidir. Ancak bunları yaparken öğrencileri zor
duruma düşürecek ifadelerden kaçınılmalıdır.

Öğrencilerinizin dikkatini toplamak için esprili yaklaşımlar kullanılabilir ancak dersin amacından uzaklaşmaması
önemlidir. Mizah anlayışındaki farklılıklar göz önünde bulundurulmalı ve özel gereksinimli öğrencilerin de
anlayabileceği espriler tercih edilmelidir. Öğrencilerin aktif katılımı teşvik edilmeli fakat çok fazla hareketli
olmalarının sınıf yönetimini zorlaştırdığı unutulmamalıdır.
Etkinliklerin sorunsuz geçmesi için etkinliklerin amacı, öğrencilerden beklentiler ve etkinliğin içeriği net bir
şekilde ifade edilmelidir. Etkinlikler arasında geçiş yapılırken yeni etkinliğin adı, süresi, içeriği ve geçiş yöntemi
açıklanmalıdır. Öğrencilerin zaman yönetimlerine yardımcı olmak için sınıfta bir saat veya kronometre
bulundurulmalıdır. Her öğrencinin öğrenme hızı farklı olduğu için, her öğrencinin etkinliği aynı sürede bitirmesi
beklenmemelidir. Etkinlik sırasında öğrencilere kalan süre hatırlatılmalıdır. Bazı öğrencilerin etkinliği zamanında
bitirmeleri zor olabilirken bazıları etkinliği çok hızlı tamamlayabilir, bu durumda yedek aktiviteler eklemek
faydalı olacaktır. Bu yedek aktivitelerin öğrencilerin ilgisini çekecek türden olmasına özen gösterilmelidir.
Etkinliklerin yapılacağı yer aktivitelere uygun olarak seçilmeli, geniş hareket alanı gerektiren aktiviteler sınıf
ortamından ziyade okul bahçesi, spor salonu ya da oyun alanlarında gerçekleştirilmelidir.

Önerilen bu yöntemler birçok istenmeyen davranışın önüne geçebilir ancak yine de bazı durumlarda sorunlarla
karşılaşılabileceği de bilinmelidir. Sınıf yönetimi becerileri ne kadar üst düzeyde olursa olsun, bazen istenmeyen
davranışların ortaya çıkması kaçınılmaz olabilir. Bu davranışların arkasında öğrencinin aile yapısı, kişilik
özellikleri, fizyolojik ihtiyaçları, arzuları, korkuları ve endişeleri gibi birçok farklı neden olabilir.

İstenmeyen davranışlarla başa çıkmanın ilk adımı, sorunu hemen fark etmektir. Sınıfa hâkim olamama,
istenmeyen davranışların artma olasılığını yükseltebilir. Bu durumda, öğrenciyi olumsuz davranışıyla ilgili direkt
olarak suçlamak veya adını vererek uyarıda bulunmak yerine genel bir kural halinde hatırlatma yapılması
önemlidir. Bu şekilde olumlu davranışları öne çıkarmak mümkün olabilmektedir.

Bazı öğretmenler, istenmeyen davranış sergileyen öğrencilere karşı sert ifadeler kullanabilirler ancak bu tür
yaklaşımların kalıcı bir davranış değişikliği sağlamadığı bilinmektedir. Öğrenciyi cezalandırmak yerine olumlu
davranışları pekiştirmek daha etkili olmaktadır.

İstenmeyen davranışlarla karşılaştığınızda sakin ve hızlı bir şekilde tepki vermek, dersin akışını sürdürmede
yardımcı olmaktadır. Öğrenciye ne yapmaması gerektiği değil, nasıl davranması gerektiği anlatılmaya
çalışılmalıdır. Örneğin yerinde durmayan bir öğrenciye "Lütfen yerine otur ve dikkatlice dinle!" demek, onu
hedefe yönlendirmenin daha etkili bir yoludur.

Bilindiği üzere sınıf içindeki problem davranışların birçoğu, öğrencilerin ilgi çekme ihtiyacından
kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, öğretmenin dikkatini adil bir şekilde dağıtması gerekmektedir. Özellikle özel
gereksinimli öğrencilere öncelik vermeye gayret edilmelidir. Özel gereksinimli öğrenciler genellikle çok soru
sorabilmekte ve bu sorulara yanıt bekleyebilmektedirler. Bu durumda, öğrencinin sorularını dikkate almak ve
cevaplamak, öğrenme sürecine olumlu katkı sağlamaktadır. Özel gereksinimli öğrencilerin, diğer öğrencilerden
daha fazla ilgi ve cesaretlendirme gereksinimleri olabilir. Bu nedenle, sınıf içinde sadece istenmeyen davranışlar
sergileyen öğrencilere odaklanılıp diğer öğrencilerin uygun davranışlarının takdir edilip pekiştirilmesi ihmal
edilmemelidir.

Derslerde öğrencilere seçenekler sunmak etkili bir yöntemdir. Bu, öğrencilere kendi tercihlerini yapma özgürlüğü
verip öğrenme sürecine katılımı artıracaktır. Sınıf yönetiminde katı kurallar yerine öğrencilerin seçebileceği
alternatif etkinliklere yönelmek ve onların tercihlerine saygı göstermek gerekir. Örneğin bir problemi nasıl
çözmek istediklerini seçmelerine izin vererek etkinliğin başarıyla tamamlanması sağlanabilir.

23