Page 166 - Fen Bilimleri Laboratuvarı Öğretmen El Kitabı

Bireysel Deney

Deney No 2
Deney Süresi 30 dk.
Deneyin Adı Katı Bir İletkenin Direnci Nelere Bağlıdır?
Deneyin Amacı Katı bir iletkenin direncinin bağlı olduğu değişkenlerin analiz edilebilmesi.
Kazanım 10.1.1.2. Katı bir iletkenin direncinin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.

Teorik Bilgi
Direnç, bir iletkenin üzerinden geçen akıma karşı gösterilen zorluktur. Maddelerin iletkenlikleri, atom dizilimine
göre değişmektedir. Bunun yanı sıra iletkenlerin fiziksel özellikleri de direnç değerini değiştirmektedir.

Yönerge
Gerekli güvenlik önlemlerini alarak deney basamaklarını takip ediniz. Deney sonunda verilen değerlendirme soru-
larını dikkate alarak deney raporunu yazınız ve zamanında teslim ediniz. Size verilen öz değerlendirme formunu da
ekleyiniz.

Deney Malzemeleri
• Direnç tahtası
• Cetvel/mezura
• Multimetre
• Kurşun kalem

Deneyin Yapılışı
1. Deney malzemelerini ve bu malzemelerin nasıl kullanılacağını kısaca açıklayınız.
2. Direnç tahtasında tellerin başladığı yer 0 olmak üzere 25 ve 75 cm uzunluklarını kalem ile işaretletiniz.
2
3. 1,5 mm kesit alanına sahip bakır telin 0-25 cm, 25-75 cm ve 0-100 cm uzunluğunun direncini multimetre ile
ayrı ayrı ölçtürünüz. Ölçüm sonucunda elde edilen direnç değerlerini not aldırınız.
4. 0,20 mm kesit alanına sahip alüminyum telin 0-25 cm, 25-75 cm ve 0-100 cm uzunluğunun direncini multi-
2
metre ile ayrı ayrı ölçtürünüz. Ölçüm sonucunda elde edilen direnç değerlerini not aldırınız.
5. 0,20 mm kesit alanına sahip krom-nikel telin 0-25 cm, 25-75 cm ve 0-100 cm uzunluğunun direncini multi-
2
metre ile ayrı ayrı ölçtürünüz. Ölçüm sonucunda elde edilen direnç değerlerini not aldırınız.
6. 0,80 mm kesit alanına sahip krom-nikel telin 0-25 cm, 25-75 cm ve 0-100 cm uzunluğunun direncini multi-
2
metre ile ayrı ayrı ölçtürünüz. Ölçüm sonucunda elde edilen direnç değerlerini not aldırınız.
Deneyin Sonuçlarının/Gözlemlerin Analiz Edilmesi
Aşağıdaki sorular yapılan deneyde elde edilen verilerin analiz edilmesi için öğrencilere sorulur.
2
• 3. işlem basamağında 1,5 mm kesit alanına sahip bakır tel ile yaptığınız ölçüm sonuçlarına göre uzunluk ile
telin direnci arasında nasıl bir ilişki gözlemlediniz? Açıklayınız.
2
2
• 4. işlem basamağında 0,20 mm kesit alanına sahip alüminyum tel ve 5. işlem basamağında 0,20 mm kesit
alanına sahip krom-nikel tel ile yaptığınız ölçüm sonuçlarına göre telin cinsi ile telin direnci arasında nasıl bir
ilişki gözlemlediniz? Açıklayınız.
• 5. işlem basamağında 0,20 mm kesit alanına sahip krom-nikel tel ve 6. işlem basamağında 0,80 mm kesit
2
2
alanına sahip krom-nikel tel ile yaptığınız ölçüm sonuçlarına göre telin kesit alanı ile telin direnci arasında
nasıl bir ilişki gözlemlediniz? Açıklayınız.
Değerlendirme Soruları
Katı bir iletkenin direnci nelere bağlıdır? Belirlediğiniz değişkenler ile aralarındaki ilişkiyi açıklayınız.

Not: Öğretmen, Ek İ6’da verilen örnek dereceli puanlama anahtarını doldurmalıdır.

165