Page 111 - ESTETİK 11

4.5. Hoş ve Güzel

“Hoş” ve “güzel” kavramları arasında ben-
zerlikler olmasına rağmen birbirlerinden
farklıdır. “Hoş”, bir nesnenin insanların
duygusal veya psikolojik olarak keyif alma-
sına neden olan niteliği ifade eder. Kişisel
tercihlere bağlı ve herkes için farklı olarak
bir yiyeceğin tatlı veya bir müziğin hareketli
olması “hoş” olarak tanımlanabilir.
“Güzel” olarak değerlendirilen bir nesnenin
insanlar için estetik değeri vardır ve sadece
hoş hissettirmez, aynı zamanda görsel ola-
rak da keyif verir. Bazı durumlarda, “hoş” ve
“güzel” kavramları birbirleriyle örtüşebilir.
“Hoş” kavramı insanların duygusal veya psi-
kolojik olarak keyif almasına neden olan bir
niteliği ifade ederken “güzel” kavramı bir
nesnenin estetik açıdan cazip veya uyumlu
olduğunu ifade eder (Görsel 4.26).

4.5.1. Güzel ve Hoş Arasındaki İlişki
Görsel 4.26: Kristal Vazoda Çiçekler, 1882, Edouard Manet, 32,7x24,5
Hoşluk ve güzellik bize haz veren şeylerdir. cm, Tuval üzerine yağlı boya, Ulusal Sanat Galerisi, Washington,
Hoş duygusu aklımızla değil güzellik gibi ABD
duygularımızla ilgili olduğu için bu iki kavra-
mın ilişkisi veya sınırları incelenmiştir. Ho-
şumuza giden şey haz duyduğumuz şeydir. Güzel bize hoşluk duygusu verir. Kişiye haz ve
keyif duygusu verir. Fakat güzel, hoş olandan ibaret değildir. Ancak bize haz ve keyif veren
her şeyin güzel olduğunu söyleyemeyiz. Bize belli bir süre hoşluk duygusu veren şey belli bir
süre sonra hoşluk ve keyif vericiliğini kaybedebilirken
güzellik hiçbir zaman doygunlukla ortadan kalkmaz.

Sokrates, Platon’un diyaloglarındaki güzellik ve gü-
Bilgi zeli, hoşlanma kavramıyla anlamayı ve çözümleme-
Notu yi doğru bulmamıştır. Güzel ve haz kavramlarını bir
‘‘ saymak doğru değildir. Güzellik ve hoş duygusunu bir

tutmak güzellik kavramına yabancılaşmaktır. Bu du-
Estetik açıdan bir şeyin
hoş olduğu, kişiden kişi- rum güzellik kavramını estetiğin alanından uzaklaştır-
ye değişir. Ancak genel- maktadır.
likle bir şeyin estetik Hoşlanma bir coşkuyu içerir. Sürdürülmesi istenen
açıdan hoş olması için doygunluk sağlayan bir coşkudur. Örneğin bir kişi
belirli özellikleri olması bir şeyden büyük bir hazla sürekli olarak kendisinde
gerekir. Bu özellikler doygunluk yaratabilecek coşkuyla hoşlanabilir. Onun
arasında renk uyumu, için o şey hoştur ama güzel değildir. Hatta kimimiz
denge, simetri, orantı, için ürpertici ve korkutucu gelebilir. Güzellik daha
doğal ve akıcı hatlar çok değer yargısıyla ilgili bir durum olduğundan hiç-
sayılabilir. ‘‘
bir zaman doygunlukla ortadan kalkmaz. Sürekli bir
gereksinimdir.

109