Page 109 - ESTETİK 11

ETKİNLİK

1. Size göre sanatta estetik beğeni kaygısının terk edilmesi mümkün müdür? Sebebini
söyleyiniz.
2. Sanatta düşüncenin ön plana çıkması sanatın artık sanattan başka bir şey olduğu
eleştirisini haklı çıkarır mı? Nedeniyle birlikte söyleyiniz.

Kavramsal Sanat
Düşünce sanatı olarak da adlandırılan kavramsal sanat, sanat anlayışının dönüştü ğü ve
sanatın nesneye olan gereksiniminin tartışmaya açıldığı 1960’lı yıllarda öne çıkan bir
eğilimdir. Kavramsal sanatçılar, sanat eserinin maddi varlığına değil, ifade ettiği dü-
şünceye önem vermişlerdir. Sol LeWitt’in ifadesiyle “Kavramsal bir sanat eseri ancak
fikir iyiyse iyidir.” LeWitt, 1967’de yazdığı “Kavramsal Sanat Üzerine Paragraflar”
başlıklı yazısında “Kavramsal sanat, izleyicinin gözünü ya da duygularını değil zihnini
harekete geçirir.” diye yazar. Anlatılmak istenen fikri anlamamıza engel olmaması için
de renk, yüzey, doku ve şekil gibi eserin fiziksel yönlerinin en ekonomik biçimde kul-
lanılması gerektiğini belirtir (Sanat ve Kuram-Değişen Fikirler Antolojisi, s. 892-895).
Kavram sal sanat eseri, bir fikrin aktarılmasında uygun görülen günlük yaşamdan ve
alınmış her türden hazır nesne, fotoğraf, harita, şema ve yazılı belge gibi çeşitli araçları
içerir. Çağdaş sanat etkinliklerinden; gösteri sanatı, arazi sanatı, yerleştirme, yoksul
sanat ve video sanatı genellikle kavramsal sanat çerçevesinde ele alınır.
Joseph Kosuth [Yozef Kasut (1945-…)] ve Joseph Beuys [Yozef Boys (1921-1986)]
kavramsal sanatın önde gelen sanatçıları arasında yer alır. “Bir ve Üç Sandalye” (Gör-
sel 6.10) adını verdiği çalışmasında; gerçek bir sandalyeyi, fotoğrafını ve tanımını içe-
ren bir yazıyı birlikte sergileyen Kosuth, bununla bir gerçekliğe üç farklı açıdan yakla-
şılabileceğini göstermek istemiştir.

Görsel 6.10: Bir ve Üç Sandalye, J. Kosuth, 1965, Modern Sanatlar Müzesi, New York, ABD

107