Page 70 - ESTETİK 11
P. 70
3.2. Biçimci Sanat Kuramı
Sanatı kuramsal olarak tanımlayan görüşlerden biri de
Bilgi biçimci (formalist) kuramdır. Biçimci kuram anlayışın-
Notu da sanatın merkezi sanat eserinin biçimsel yönünedir.
‘‘ Sanatın tanımlanması ve sanatla ilgili problemlerin çö-
zümlenmesinde yalnızca sanat yapıtının biçim yönünü
Formalizm, edebiyat,
film, mimari ve görsel esas alır.
sanat gibi çeşitli yaratıcı
ifade formlarının analiz 3.2.1. Biçimci Sanat Kuramının Özellikleri
ve yorumlanmasında
kullanılan bir eleştirel Biçimciliğin temel düşüncesi; sanatı günlük yaşam-
yaklaşım veya teorik dan kaynaklanan her türlü beklentiden bağımsız ola-
çerçevedir. Formalizm, rak ele almaktır. Başta resim, müzik ve heykel olmak
eserin biçimsel öğeleri- üzere sanat alanında yansıtma kuramının karşıtı olan
ne, yapısına ve düzenine kuramlardan biridir. Bir şeyin sanat eseri sayılabilmesi
odaklanır ve bu öğelerin ancak belirgin bir biçime sahip olması ve sergilenmek
anlamı ve eserin amacı için tasarlanmış olmasına bağlıdır. Bir sanatçının sanat
hakkında yorumlar yap- eserini hangi amaçla yaptığı ya da tarihsel bağlamının
mayı amaçlar. Forma- bir önemi yoktur.
lizm, sanat ve estetik
konularındaki tartışmala- Biçimci sanat anlayışı; sanatın ortaya çıkış noktasın-
rın önemli bir konusudur da, sanatı belirleyenin sanatçının form verme gücü
ve hâlâ yaygın olarak olduğunu belirtir. Bir soyut sanat formu rastlantısal
kullanılmaktadır. ‘‘ şekillerden, içerikten veya eğilimlerden ortaya çıkabilir
(Görsel 3.9). Aynı zamanda sanat eserine bu form ver-
Görsel 3.9: Kavaklı Nehir, 1912, Roger Fry, 56,5x70,8 cm, Ahşap üzerine yağlı boya, Arts Council Galeri, Londra
68
