Page 98 - ESTETİK 11

Hazırlık Çalışmaları

1. Değer kavramından ne anladığınızı günlük yaşamdan örnekler vererek açıklayınız.
2. Etik ve estetik değerler deyince aklınıza neler geliyor? Bu konudaki görüşlerinizi sınıfla paylaşınız.
3. Güzel, iyi, doğru, yüce ve hoş kavramlarını günlük yaşamda nasıl kullanıyoruz? Bu kavramla-
rı kullandığımız örnekleri sınıfla paylaşınız.

4. DEĞER VE GÜZEL KAVRAMI

Estetik biliminin içinde “değer” kavramı,
insanların yaşadıkları sanatsal veya estetik Dikkat Çekme
deneyimlerine verdikleri önemi ifade etmek
için kullanılır. Bu kavram, belirli bir nesnenin
veya deneyimin “güzel” olarak nitelendiril- İnsanı insan kılan özelliklerin neler ol-
duğunu düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi
mesiyle ilgilidir.
sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
Estetik değerler ayrıca sanat yapıtlarının ka-
litesini ifade etmek içinde kullanılır. Sanat
yapıtları, onların sanatsal niteliklerine, ori-
jinalliğine ve toplumun kültürel, tarihsel mirasına yaptığı katkıya bağlı olarak da belirlenebilir.
Estetik biliminin içinde yer alan “güzel” kavramı, insanların algıladığı görsel, işitsel, dokunsal veya
duyusal deneyimlerin bir ölçüsü olarak kullanılmaktadır.

4.1. İyi ve Güzel

“Güzel” kavramı daha çok bir şeyin veya bir deneyimin estetik niteliklerini ifade ederken, “iyi”
kavramı ise bir şeyin ahlaki değerini veya yararlılığını ifade etmek için kullanılır. “Güzel” ve “iyi”
kavramları, insanların hayatlarını nasıl yaşadıklarıyla insanlığın
değerlerini nasıl yansıttıklarıyla da ilişkilidir. Güzel sanat yapıtları,
insanlarda estetik bir tatmin sağlayabilirken aynı zamanda onla-
Bilgi rın hayatlarını zenginleştirebilir; insanların duygusal, zihinsel sağ-
Notu lığını ve refahını artırabilir. Bu nedenle “güzel” ve “iyi” kavramları
‘‘ arasındaki ilişki, insan yaşamındaki geniş bir perspektif içerisinde
değerlendirilmelidir.
İnsan yaşamını değer-
leriyle sürdüren bilinçli
bir varlıktır. Bu değerler 4.1.1. Güzel ve İyi Arasındaki İlişki
arasında bir ilişkinin olup
olmadığı konusunda farklı Estetiğin bir felsefi disiplin hâlini alması sonucunda, ahlaki bir
görüşler ortaya çıkmıştır. değer olan “iyi” ile estetik bir değer olan “güzellik” arasında bir
Kimi düşünürlere göre bu ilişkinin olup olmadığı konusunda farklı görüşler ortaya çıkmıştır.
değerler bir ve bütündür, Estetik, felsefi bir disiplin hâlini aldıktan sonra iyi, güzel, doğru
kimi düşünürlere göre ise değerleri arasında bir aynılık olup olmadığı, aralarında nasıl bir
her değer ayrıdır. sınır olduğu tartışılmaya başlanmıştır. Bu tartışma süreci Kant’la
başlamıştır. Kant’a kadar bu değerler (özellikle iyi, güzel, doğru
kavramları) arasında bir aynılık düşünülmüştür.
‘‘
96