Page 116 - TÜRK İSLAM SANATI 11

5. ÜNİTE

Karatay Han’ı en çok figür çeşitliliğine sahip olan bir yapıdır. Handa; avlu taç
kapısındaki hayvan suretli oluk ağızları ile figürsüz bezemeler içine gizlenmiş küçük hayvan
ve insan başları, şadırvanın saçaklık silmesindeki bir hayvan frizi, giriş eyvanının arka
tarafındaki büyük ölçekli stilize ejderha figürleri mevcuttur. Aksaray Sultan Han
Mescidi’nde kemerleri süsleyen karşılıklı ejderler ve yapı dışındaki arslan başı şeklinde olan
su olukları Selçuklu figür dünyasının kervansaraylara yansıyan örnekleridir (Görsel 5.38).

Görsel 5.38: Karatay Han, Kayseri
D) Hamamlar
Türklerin Anadolu'ya yerleşmeye başlamasıyla şehirlerdeki diğer yapılar gibi Antik
Devir hamamları da İslamiyet’in temizlik şartlarına uygun bir yıkanmayı sağlayacak şekil-
de yenilenmiştir. Bu işlem daha çok doğal sıcak su ile çalışan kaplıcalar için söz konusu
olmuştur. Anadolu'da Selçukluların fethinden sonra genellikle büyük hamamlarda görülen
ve merkezî kubbeli bir mekân etrafında aksiyal (aynı eksen üzerinde yer alan) eyvanlı,
yapay sıcak su tertibatı ile ısıtılan antik devir hamamlarından tamamen farklı bir plan kom-
pozisyonu ortaya çıkmıştır. Kare planlı ve ahşap tavanlı soyunma mahallerinin en eski
örneği de Konya'daki Sahip Ata Hamamı’dır. Yaklaşık 11x12 m ebatında olan soyunma
odaları, ortadaki şadırvanın çevresinde sıralanan ahşap direkler ve ahşap kirişleme bir tavanla
örtülmüştür. Ancak bu ahşap tavanlar sonradan kaldırılmış ve yerlerine betonarme örtüler
konulmuştur (Görsel 5.39).

Görsel 5.39: Sahip Ata Hamamı, Konya

113