Page 129 - TÜRK İSLAM SANATI TARİHİ 11

CUMHURİYET DÖNEMİ SANATI

6.3. CUMHURİYET DÖNEMİ HEYKEL SANATI
1923’te Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte her alanda yapılan yenilikler, sanat alanında
da açılımların olmasını sağlamıştır. Heykel alanındaki eğitim sürecinin güçlenmesi
de bu dönemde başlamıştır. Cumhuriyetle birlikte sanat, Cumhuriyet ideolojisinin
destekleneceği alanlardan biri kabul edilmiş; eğitim almaları için Avrupa’ya öğrenci
gönderilmiştir. Devletin bu ilk uygulaması 1924 yılında gerçekleştirilmiştir. Cumhuriyet
sonrası heykel alanında yurt dışına gönderilen ilk sanatçılar arasında Ratip Aşir Acudoğlu,
Ali Hadi Bara, Zühtü Müridoğlu ve Nusret Suman bulunmaktadır. Bu sanatçılar, Paris’te
eğitimlerini tamamlayarak 1930’ların başında yurda dönmüş ve heykel eğitiminin
verildiği atölyelerin geliştirilmesine katkıda bulunmuşlardır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk
yıllarında yetişmiş olan bu sanatçılar, Türkiye’de modern heykel çalışmalarının da ilk
örneklerini vermişlerdir.
Sanatçı kimliğinin yanı sıra akademik kimliğe de sahip
olan Nusret Suman (1905-1978) Güzel Sanatlar
Akademisini bitirdikten sonra Münih’te resim, Paris’te
heykel öğrenimi görmüştür. Cumhuriyet kuşağının
Avrupa’ya giden dört heykelcisinden biri olan,
desene ve resme önem veren sanatçının yapıtları ışık
kullanımı ve konstrüksiyon yönünden çok başarılıdır.
Figür biçimlemesinde, malzemenin özelliğini öne
çıkarmaya çalışmış ve ayrıntıları azaltarak kütle etkisini
güçlendirmiştir. Yirmiye yakın anıt çalışmasının çoğunda
Atatürk’ü konu edinmiştir. Sanatçının İstanbul Resim
Heykel Müzesindeki eserleri dışında Gelibolu’da Namık
Kemal Heykeli, Ankara’da Anıtkabir kulelerinde iki rölyef
çalışması, çeşitli illerde yapmış olduğu Atatürk anıtları ile
1978 yılında yaptığı Sıhhiye Meydanı’ndaki Hitit Güneş
Kursu Anıtı yer almaktadır (Görsel 6.6 ).
1918 yılında Sanayiinefise Mektebinin heykel bölümünde eğitime başlayan Ratip Görsel 6.6: Hitit Güneş Kursu
Aşir Acudoğlu (1898-1957) eğitimine Almanya ve ardından Fransa’da devam etmiştir. Anıtı, Nusret Suman, 1978,
Ankara
1928’de Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği’nin kurucuları arasında yer alan
Acudoğlu, 1929’da Edirne’de başladığı resim öğretmenliği görevini ölümüne dek
sürdürmüştür. Heykel alanında da her zaman üretken olmuş ve yaşamı boyunca pek
çok eser yapmıştır. Sanatçının eserleri arasında Menemen Kubilay Anıtı (Görsel 6.7),
Bolu Atatürk Anıtı (Nejat Sirel ile birlikte), Erzincan İnönü Anıtı ve Ankara Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Atatürk Anıtı bulunmaktadır.

Görsel 6.7: Kubilay Anıtı,
Ratip Aşir Acudoğlu, 1934,
Menemen, İzmir

127