Page 174 - TÜRK İSLAM SANATI 11

6. ÜNİTE

Hacı Beşir Ağa Çeşmesi; Batılılaşma Dönemi’nde Koca Mustafa Paşa semtinde,
Sümbül Efendi Camii’nin avlusunda 1737-1738 yılları arasında yaptırlmıştır. Halk arasın-
da “Hayırlı Çeşme” olarak da bilinmektedir. Aynı zamanda çeşme, formundan dolayı
sütunlu çeşme olarak da bilinmektedir.
Eser aşağıdan yukarıya doğru genişleyen silindirik bir gövdeye sahiptir (Görsel 6.41).
Gövdenin üst kısmı profilli silmelerle hareketlendirilmiş külâhvari bir başlığa sahiptir.
Başlık ve gövde arası palmet ve lotuslarla süslenmiştir. Bir yüzünde ayna taşı ve kitabe
bulunmaktadır.

Görsel 6.41: Hacı Be ir Ağa Çe mesi, Görsel 6.42: Küçüksu Mihri ah Hatun Çe mesi,
İstanbul İstanbul
Küçüksu Kasrı içerisinde yapılan Küçüksu Mihrişah Sultan Çeşmesi 1806 yılında
Sultan III. Selim tarafından annesi Mihrişah Sultan adına yaptırılmıştır. Çeşmenin
mimarının adı bilinmemektedir. Çeşme bulunduğu yerin özelliğinden dolayı Boğaziçi
resimlerinde en fazla tasvir edilen eserler arasındadır. Eser barok ve ampir üslupları
arasındaki geçiş dönemi özelliklerini göstermektedir. Kareye yakın planda yapılan çeşme
dört yüzlü meydan çeşmelerindendir. Üç basamaklı bir platform üzerine inşa edilmiştir
(Görsel 6.42). Çeşmenin köşeleri başlıklı ve gömmeli sütunlu olarak yapılmıştır. Kubbesi
dört taraftan küçük kulelerle desteklenmiştir. Kubbe geniş saçaklı olarak yapılmış ve bu
saçaklar dışarıya doğru genişletilmiştir. Saçak ampir üslup tarzında süslemelerle bezen-
miştir (Görsel 6.43). Çeşmenin yalakları dışa doğru taşmış ve akant yapraklarıyla süslü
(Görsel 6.44), “S” kıvrımlı birer barok konsolla desteklenmiştir. Musluk tablası ile kilit
taşında akant süslemeler görülmektedir. Çeşmenin nişinin dışında kalan cephelerin
yüzeyleri ise alçak kabartma tekniğinde soyut dal ve çiçeklerle bezenmiştir.

Görsel 6.43: Küçüksu Mihri ah Hatun Çe mesi’nin Görsel 6.44: Küçüksu Mihri ah Hatun Çe mesi’nin
saçağındaki ampir üslupta süslemeleri akant süslemeleri

171