Page 20 - TÜRK İSLAM SANATI 11

1. ÜNİTE

Bir çöl sarayı olan Kusayr Amra’nın hamamı, Roma hamamları gibi planlanmış, duvarla-
rındaki fresklerde kadın figürüne yer verilmiştir (Görsel 1.3). Emevi sanatı Antik Dönem
sanatının üzerine bir sentez oluşturmuştur.

Görsel 1.3: Emeviler Dönemi’nde saray süslemeleri.
Kusayr Amra Sarayı, Ürdün

Abbasiler Dönemi’nde başkentin Bağdat’a taşınmasıyla beraber Sasani ve Mezopotamya
sanat geleneklerinden faydalanan İslam sanatı gelişimini sürdürmüştür. Abbasiler Döne-
mi’nde İslam sanatı Mezopotamya ve İran sanatlarının yanında Orta Asya Türk sanatından da
etkilenmiştir. Bu dönemde Orta Asya’dan getirilen Türk askerî birliklerinin Abbasi ordusun-
daki etkinliğinin artmasıyla beraber İslam sanatı Türk sanatı ile bütünleşmeye başlamıştır.
Böylece Orta Asya Türk sanatı kendine has özellikleri ile İslam sanatının gelişmesinde önemli
rol oynamıştır. Bunların dışında İslam dünyasına katılan devlet ve topluluklar da İslam
sanatının zenginleşmesinde önemli rol oynamıştır. Farklı kültürlerin etkisiyle oluşan İslam
sanatında; cami, türbe, medrese, saray, kervansaray, darüşşifa, külliye gibi mimari eserler
önemli yer tutmuştur.

Verilen metni okuyunuz. İslam sanatının farklı kültürlere bakı ı ile ilgili
Etkinlik 1.1.
dü üncelerinizi söyleyiniz.

İslam dünyası; etnik yapı, dil, adetler, toplumsal
ve siyasi te kilatlar, kültür ve teknoloji ekilleri
açısından sayısız be erî ya antı farklılıkları gösterir.
Kendi içindeki tüm bu çe itliliğe rağmen İslam,
onları birle tirerek insanlığın büyük manevi ailele-
rinden birini olu turur. İslam medeniyetine katılan
her yeni unsur kendi birikimlerini de bu kültüre
katarak zenginliğini artırmı tır. İslam'ın kabul edil-
diği ülkelerde o bölgenin sanat ve sanatçısından
yararlanılarak meydana getirilen sanat eserleri
farklı üslup ve karakterlere sahip olmu lardır. İndus
Nehri’nden Atlas Okyanusu’na kadar uçsuz bucak-
sız coğrafyada; bölge, devir, toplum farklılıklarına
rağmen bu eserlerdeki birliği sağlayan, her eyden
önce İslam dininin kurallarıdır.
Yazar tarafından olu turulmu tur.

İslam Devleti’nin sınırlarının genişlemesi, Müslümanların yeni kültürlerle karşılaşmasına
olanak sağlamıştır. İslam sanatı, karşılaşılan bu yeni kültürlerin katkıları sonucu kendine has
özellikleri ve yeni bir sanat anlayışıyla ortaya çıkmıştır. İslam sanatında resim ve heykel gibi
sanatlar da dinî hassasiyetlerden dolayı fazla gelişmemiş, bunun yerine hat, tezhip, ebru, cilt,
çini, minyatür gibi soyut sanat eserlerinde gelişmeler olmuştur.

17