Page 40 - TÜRK İSLAM SANATI 11

2. ÜNİTE

2.4. ENDÜLÜS EMEVİ DÖNEMİ İSLAM SANATI

2.4.1. Endülüs Emevi Mimarisi

A ağıda Endülüs Emevileri Dönemi ile ilgili bazı bilgiler verilmi tir. Metni
Etkinlik 2.1.
okuduktan sonra, verilen soruyu cevaplayınız.

Endülüs Emevi Halifesi I. Abdurrahman tara-
fından 786’da yaptırılan Kurtuba’daki “Büyük
Cami” zamanla tıp, astronomi ve matematik
alanındaki medrese tipi yapılanmasıyla yüksek
eğitim verilen bir merkez hâline gelmi tir. Iraklı
bir müzisyen olan Ebul Hasan bin Na Zeryab’ın
daha 9. yüzyılda, II. Abdurrahman zamanında;
yeni müzik enstrümanlarını ve notalarını, masa
usullerini (cam ve kristal bardaklar, çatal ve ka ık
kullanımı), saç ve kıyafet modaları ile satranç
oyununu Endülüs’ün ba kenti Kurtuba’ya getir-
diği bilinmektedir. Stanley Lane Poole’a ait “The
story of the Moors in Spain” adlı kitapta Jackson,
Paris ve Londra’dan yüzyıllar önce Kurtuba’nın
kaldırımlı ve ı ıklandırılmı caddelere, yüzlerce
hamam ve değirmene sahip olduğunu yazmak- el-İdrisi’nin dünya haritası
tadır. Aynı yazar Hristiyan Avrupa’nın yalnızca iki üniversitesi mevcutken Endülüs’te on
yedi adet üniversite varlığından söz etmektedir. Dünyanın yuvarlak olu unun ispatının
Magellan’a atfedilmesine kar ın Endülüs’te el-İdrisi gibi eğitimcilerce coğrafyanın
küreden öğretildiğini vurgulamaktadır. Aynı kitabın Lane Pool tarafından 1886’da
yazılan “Önsöz” bölümünde, Endülüs cerrah ve doktorlarının o dönemin en iyi doktorları
olduğu ve bayan doktorların da varlığı anlatılmaktadır.
http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt6/cilt6sayi26_pdf/derekoy_sefa.pdf (Kısaltılmı tır.)

Endülüs Emevilerinin bilim, sanat ve ehirle me alanlarında Avrupa’yı nasıl etkilediğini
ifade ediniz.

711’de Tarık bin Ziyad komutasında İspanya’yı fetheden Emevilerin bu topraklarda
1492 yılına kadar süren varlığı sadece İspanya’yı değil tüm Avrupa’yı etkilemiştir. Bu
dönemde Endülüs Emevileri bilim, sanat, kültür vb. alanlarda kaydettikleri gelişmelerle
yüksek bir medeniyet kurmuşlardır. Aynı dönemde Avrupa’nın kuzeyinde bulunan halklar
din savaşları ile uğraşırken Endülüs Emevi Devleti’nde Müslüman, Hristiyan ve Yahudi
kültürlerinin yan yana geliştiği kültürel, düşünsel ve ticari açıdan zengin bir ortam oluşmuş-
tur. Bu süreçte İslam ve Avrupa kültürleri ilk kez karşılaşma imkânı bulmuştur.
Endülüs Emevilerinde bilimsel alanda yapılan çalışmalar ileriki yüzyıllarda Rönesans ve
Coğrafi Keşifler’in gerçekleşmesinde etkili olmuştur. Bu dönemde eski Yunan ve Hint eser-
leri Arapçaya çevrilmiştir. Kurtuba ve Gırnata’da üniversiteler kurulmuş ve bu şehirler
Avrupa’nın bilim ve sanat merkezi hâline gelmiştir. El Hamra Sarayı’nda dünyanın en
büyük kütüphanesi açılmıştır.

37