Page 55 - TÜRK İSLAM SANATI 11

İslamiyet Öncesi Orta Asya Türk Sanatı

Kurgan mezarlarının en önemlileri Pazırık, Esik, Noin Ula ve Tüekta bölgelerinde
bulunanlardır. Yaklaşık olarak MÖ 4 veya 3. yüzyıla ait olduğu düşünülen Pazırık kurgan-
larında Hunlara ait çok sayıda sanat eseri ortaya çıkarılmıştır. Pazırık Bölgesi’ndeki kurgan-
larda iklimden kaynaklı donma olduğu için, kalıntıların çoğu bozulmaksızın günümüze kadar
ulaşmıştır. Kurgan içerisinde kütük duvarlardan meydana gelen ve çift çatıdan oluşan bir oda
bulunmaktadır. Bu oda içerisinde ölünün konulduğu ahşap oyma tabut tespit edilmiştir. Mezar
odası, keçe dokumalarla kaplanmış, tabanda ise ölünün kişisel eşyaları, çeşitli araç ve gereçler
bulunmuştur. Buna ilaveten, kurgan içerisinde at iskeletleri ve koşum takımlarıyla birlikte bir
de ahşap at arabası bulunmuştur (Görsel 3.7).

Görsel 3.7: Pazırık Kurganı'nda bulunan araba
Kurganda bulunmuş olan eserler arasında atların başına takılan geyik başı biçimindeki
maskeler de vardır. Diğer Pazırık kurganlarında ise benzer şekilde değerli sanat eserlerinin
yanında kadın ve erkek mumyaları da bulunmuştur. Kadın giysileri arasında tespit edilen bir
sincap kürkü, koç kafası figürüyle süslenmiştir. Ayrıca kemerinden kopmuş gümüş tabakalar-
da da koç figürü bulunmaktadır. Bunun yanında ölüye armağan edilen altın yaldızlı bakır
süslemeler hayli dikkat çekicidir. Yine Pazırık kurganlarında ortaya çıkarılan halı, renkli
keçeler, aplike örtüler, bezemeler, zengin tekstil ve ağaç işçiliği örnekleri bulunmaktadır (Gör-
sel 3.8, 3.9).

Görsel 3.8: Ah ap masa, Görsel 3.9: Keçe üzerine i lenmi atlı süvari,
Pazırık Kurganı Pazırık Kurganı

52