Page 56 - TÜRK İSLAM SANATI 11

3. ÜNİTE

Kurganların yoğun olduğu diğer bir bölge ise Moğolistan’daki Noin Ula’dır. Bu bölgede
yapılan arkeolojik kazılarda Hunlara ait olan duvarları çamurdan inşa edilmiş ahşap çatılı ev
kalıntıları bulunmuştur. Bu evlerde çatı örtüsü olarak kayın ağacı kabuğu ve saman
kullanılmıştır. Ayrıca yerden ısıtma sisteminin kullanıldığı, duman ve sıcak suyun geçtiği
ısıtma boruları bulunmuştur.
Asya’daki ilk Türklerin kültür ve sanatları hakkında bilgi veren diğer önemli bir kurgan ise
Esik (Issık) Kurganı'dır. Kurgan, Kazak Arkeolog Kemal Akişev tarafından 1969-1970 yılla-
rında yapılan kazılarla ortaya çıkarılmıştır. MÖ 5. yüzyıla ait olduğu düşünülen bu kurganın
içerisinde dört bine yakın altın eşya tespit edilmiştir. Bu eşyaların 165 adedi “hayvan üslubu”-
na göre şekillendirilmiştir. Metal kalıntılar ise döküm tekniğiyle yapılmış heykelimsi forma
sahip kabartma eserlerdir. Bu kurgandan çıkarılan eserler ile Asya Hun kurganlarından
çıkarılan eserler üslup ve bezeme açısından büyük benzerlik gösterir. Genel itibariyle ağaç,
deri, metal, tekstil, malzemeler birlikte kullanılmıştır. Bu kurganın en önemli eseri dünyaca
ünlü “Altın Elbiseli Adam” buluntusudur. Ayrıca Esik Kurganı’nda gün ışığına çıkartılan
önemli buluntulardan biri de gümüş bir çanak üzerinde olan 28 harften oluşmuş iki satırlık
yazının varlığıdır. Tespit edilen yazının tercümesinde “Han’ın oğlu yirmi üç yaşında yok oldu.
Halkın adı sanı da yok oldu.” ifadeleri yer almaktadır. Bu yazıda kullanılan harflerin Göktürk
Kitabeleri’nde bulunan harflere benzerliği oldukça dikkat çekicidir (Görsel 3.10).

Görsel 3.10: Üzerinde 28 harften olu an iki satırlık yazı bulunan tabak, Esik Kurganı
B) Resim sanatı
Hunlar, erken dönemlerden itibaren çok sayıda resim yapmışlardır. Arkeolojik kazılar
neticesinde ortaya çıkarılan kurganlarda Hun resim sanatının en iyi örnekleri görülmektedir.
Ayrıca kaya ve mağara duvarlarındaki resim tasvirleri kıymete değer kalıntılardır. Kurganlardan
çıkarılan halılar ve bellemelerde resim sanatının en iyi örnekleri görülmektedir (Görsel 3.11).

Görsel 3.11: Hayvan mücadelesi i lemeli belleme

30
53