Page 24 - TÜRK İSLAM MUSİKİSİ 12

1.4.3. İbni Sina
980 yılında Buhara yakınındaki Efşene köyünde doğmuştur. İs-
lam dünyasında İbni Sina adıyla tanınmıştır. Ortaçağ âlim ve düşü-
nürleri tarafından kendisine verilen Şeyhül Reis(baş üstad) ünvanı
ile de bilinmektedir. Batı’da Avicenna (Görsel 1.13) olarak bilinmekte
ve “filozofların prensi” diye nitelenmektedir. İbni Sina babasından
geometri, aritmetik ve felsefe konusunda ilk bilgilerini aldıktan sonra
babasının isteği üzerine Mahmud Messah'tan Hint aritmetiği dersi
almıştır. İbni Sina astronomide de oldukça ileri bir seviyeye ulaşmış-
tır. İbni Sina fizik, metafizik ve diğer felsefi konularla ilgili metinlere
ve bunların şerhine⁸ yönelmiş, felsefenin bütün disiplinlerinde iyi bir
donanıma sahip olduktan sonra tıp öğrenimine başlamıştır.
Felsefe ve tıp alanında oldukça ün kazanan İbni Sina, Samani hü-
kümdarı Nuh bin Mansur'un ağır bir hastalığa yakalanması üzerine
saraya davet edilmiştir.
On sekiz yaşında iken saray hekimi olan İbni Sina, sarayın zen-
gin kütüphanesine girerek tıpla ilgili eserleri okuma ve inceleme
imkânına kavuşmuştur. Ebülhüseyin Aruzi'nin, kendisi için ilim ve
felsefe konusunda kapsamlı bir kitap yazmasını teklif etmesi üzerine

Görsel 1.13 matematik dışındaki bütün ilimleri içine alan “el-Hikmetü'l-Aruziy-
İbn-i Sina (Temsilî) ye” adlı bir eser kaleme almıştır.Ebu Bekir Berki'nin talebiyle de yak-
laşık yirmi ciltlik "el-Hasıl ve'l-Mahsul" ile " el-Bir ve'l-ism" adında
bir risale yazmıştır.
İbni Sina, İslam bilim ve düşünce tarihinde ilk defa felsefe ve
ilimlerin ansiklopedisini oluşturmuş, aynı zamanda nesir, nazım ve
hikâye tarzında felsefi eserler kaleme almıştır. İbni Sina bilim ve fel-
sefe dili olarak Arapçayı kullanmıştır. Felsefi ve ilmî eserleri sonraki
nesiller için örnek teşkil etmiştir.

İbni Sina'nın eş-Şifa ve en-Necat adlı eserlerinde musikiye dair
bilgiler yer almıştır. Farabi’nin musiki sistemini genişleterek kendi
sistematiği içerisinde incelemiştir. İslam dünyasında Kindi'den son-
ra armoniden bahsetmiş ve onu ilmî bir kalıba sokarak ifade etmiş-
tir. Yaşadığı dönemde Arap musikisinde kullanılan sekiz ana ritmik
modelin her biri hakkında açıklamalar yapmıştır. Eserlerinde müzik
aletlerinden de bahseden İbni Sina bu aletleri genel olarak üflemeli,
telli ve ritim çalgıları olarak üçe ayırmıştır. Bu müzik aletlerini de
kendi aralarında bölümlere ayırmış, ut çalgısı üzerine teorik açıkla-
malar yapmıştır.
İbni Sina musiki hakkındaki görüşlerini en geniş şekil-
de eş-Şifa adlı eserinde işlemiştir.Eserin üçüncü kısmında, Fa-
rabi'nin"Kitabü'l-Musiki el-Kebir"i ile Safiyyüddin Urmevi'nin
Görsel 1.14 "Kitabü'l Edvar" ve Kitabü'ş-Şerefiyye" adlı eserlerin teorik ana-
İbni Sina'nın Cevamiu İlmi'l Musikâ lizlerini "Cevamiu İlmi'l Musikâ" başlığı altında ayrıntılı bir şekil-
adlı risalesinden sayfa örneği de anlatmıştır (Görsel 1.14). Bu bölüm Zekeriyya Yusuf tarafın-
dan doğruluğu araştırılarak 1956 yılında Kahire’de basılmıştır.

22