Page 127 - TÜRK MÜZİĞİ TARİHİ 12

SÖZLÜK

A
abdal : Gezgin derviş.
adâp : Töre. Yol yordam.
ağız : Aynı dil içinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılıklar gösterebilen, belli yerleşim
bölgelerine veya sınıflara özgü olan konuşma dili.
akide : İnanç.
âlim : Bilgin.
analiz : Çözümleme.
B
bâbüssâde : Saadet kapısı denilen ve muazzam görünüşüyle İmparatorluğun ve Osmanlı padişahı-
nın hâkimiyetini simgeleyen kapı.
benlik : Bir kimsenin öz varlığı, kişiliği, onu kendisi yapan şey, kendilik, şahsiyet.
bestenigâr : Klasik Türk müziğinde en eski bileşik makamlardan biri.
bezek : Çekirdek ezgiyi oluşturan seslerin üzerine ya da altına daha küçük süreli bir veya birkaç
sesin eklenmesi işlemine bezeme, bu seslere bezek, böyle bir ezgiye de bezekli ezgi
denir.
biçim : Bir nesnenin dış çizgileri bakımından niteliği, dıştan görünüşü, şekil, eşkâl.
boy : Ortak bir atadan türediklerine inanılan toplumsal ve ekonomik ilişkilerinde anaerkil,
ataerkil anlayışı uygulayan geleneksel topluluk, kabile, klan.
bölük : Takımlardan oluşan, üçü veya dördü bir tabur oluşturan ve öbür birliklerin temeli sa-
yılan birlik.
budun : Kavim, Çeşitli özelliklerle birbirine bağlanmış üyelerden kurulu olan toplumsal küme.
bürokrasi : Devlet idaresinde bir işi yapabilmek için alınması gereken izin, onay, imza ve uyulması
gereken kurallar.
C
cinas : Çok anlamlı bir kelimeye, her defasında başka bir anlam yükleyerek birbirine yakın bir-
kaç yerde kullanma.
D

deha : İnsan zekâsının, insan kişiliğinin erişebileceği en yüksek düzey, dâhilik.
dergâh : Dervişlerin toplandıkları ve ayin yaptıkları yer, yapı.
diplomasi : Yabancı bir ülkede ve uluslararası toplantılarda ülkesini temsil etme işi ve sanatı.
doğaç : Şiir veya sözü birdenbire, düşünmeden, içine doğduğu gibi söyleme.
doruk : En üstün başarı düzeyi.
E
emin : Osmanlı Deleti’nde bazı devlet görevlerindeki sorumlu kişi.
endaze : Santimetrelik uzunluk ölçüsü.
erkân : Bir topluluğun ileri gelenleri, büyükler, üstler.
erlik : Mertlik, yiğitlik.
F
fistan : Tek parça kadın giysisi.
fizyoloji : Canlı organizmaların ve onların organ, hücre ve moleküllerin önemli işlevlerini tanım-
lar.
folklorik : Halk bilimsel.

126