Page 123 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

BIYOLOJI

KONU DİŞİ ÜREME SİSTEMİ
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

DİŞİ ÜREME SİSTEMİ
Dişi Üreme Sisteminin Yapısı ve Organları

Dişi üreme sistemi; yumurtalıklar (ovaryumlar), yumurta kanalları (fallop tüpleri,
oviduktlar), rahim (döl yatağı, uterus), rahim ağzı (serviks) ve vajinadan oluşur.
Dişi üreme sistemi; yumurta hücresinin oluşmasını, döllenme sonrası embriyo gelişi-
mi için uygun ortam hazırlanmasını ve eşey hormonlarının üretilmesini sağlar.

Yumurtalıklar (ovaryumlar); vücudun ön tarafında karın boşluğunun altında, rah-
min her iki yanında bulunan bir çift organdır.
Yumurtalıklarda yumurta hücresinin üretimi ile östrojen ve progesteron hormon-
larının üretimi gerçekleşir. Folikül adı verilen yapılarda yumurta hücresine dö-
nüşecek bir hücre ve onu çevreleyen destek hücreleri bulunur. Destek hücreleri
yumurtayı besleyip korurken folikül hücreleri östrojen hormonu salgılar.

Yumurta kanalları (fallop tüpleri, oviduktlar), yumurtalıklar ile rahim
arasında bulunan tüp şeklindeki yapılardır. Rahim tarafında saç teli
kadar dar olan bu tüp, yumurtalıklara doğru genişler. Yumurtalık ya-
kınındaki ucu huniye benzer ve karın boşluğuna açılır. Yumurtalıklar-
dan bırakılan yumurta, yumurta kanalına geçer.
Yumurta kanalının iç yüzeyi silli epitel hücrelerden ve bunlar arasına

yerleşmiş salgı yapan hücrelerden oluşur. Yumurta kanalına geçen
yumurta silli epitel hücrelerin ve düz kasların hareketi ile rahme doğru
taşınır. Yumurtanın spermle döllenmesi ve zigot oluşumu ile zigotun
ilk hücre bölünmeleri yumurta kanalında gerçekleşir.

Rahim (döl yatağı, uterus); karın boşluğunun alt kısmında, idrar kesesinin
arkasında yer alan esnek, kalın ve kaslı, içi boşluklu bir organdır. Döllenme
gerçekleşirse embriyo rahim içinde gelişir.
Rahmin iç tabakası olan endometriyum, epitel hücrelerden oluşur ve zengin
kan damarı ağına sahiptir. Rahmin aşağıda daralarak vajinaya açıldığı boyun
kısmına rahim ağzı (serviks) denir.
Vajina; dışarı ile bağlantıyı sağlayan, kaslı esnek bir yapıdır. Döllenmemiş yumurtanın ve doku fazlalıklarının dışarı
atıldığı, çiftleşme sırasında spermlerin bırakıldığı kısımdır. Eğer gebelik gerçekleşmiş ise bebeğin doğum kanalı olarak
da görev yapar.
Vajina üretra ile bağlantılı değildir. Bu nedenle dişilerde döllenmemiş ikincil oosit ile idrarın vücut dışına atıldığı açık-
lıklar farklıdır.

BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 123